Thống nhất đất nước là lý tưởng cao đẹp của cả dân tộc ta xuyên suốt thời kỳ kháng chiến cứu nước. Ngày nay, đất nước đã được thống nhất, lý tưởng đã được thành hiện thực, nhưng những giá trị, âm hưởng của lý tưởng ấy vẫn còn và sẽ mãi luôn đọc lại trong tiềm thức của mỗi người Việt Nam ta. Trong nền âm nhạc Việt Nam, có rất nhiều bài hát xoay quanh lý tưởng thống nhất đất nước đã rất thành công và sống trong tâm trí của khán giả. Hôm nay, chũng ta hãy cùng nhìn lại 10 bài hát hay nhất về chủ đề này nhé.
6 Tàu anh qua núi
Tàu anh qua núi qua tiếng hát NSND Thanh Hoa
Đầu năm 1977, NSND Thanh Hoa và chồng là nhạc sĩ Phan Lạc Hoa cùng tham gia vào đoàn văn công của Văn Lịch, Tổng cục đường sắt Việt Nam lúc bấy giờ. NSND Thanh Hoa kể: “Thời ấy đi tàu rất là cực, phải chuyển tàu liên tục chứ không được sung sướng như bây giờ đâu”. Nhớ một lần đến đèo Hải Vân, NSND Thanh Hoa bỗng nghe được một hồi còi rất dài và khi được nghe chồng kể lại: “Đây là đoạn người yêu của anh Quý trưởng tàu đã từng ngã xuống nên mỗi lần đi qua đây anh ấy đều kéo một hồi còi dài và thắp nén nhang như một lời chào đến người yêu quá cố”.
Thấy quá thương cảm cho tình yêu của anh Quý, nhạc sĩ Phan Lạc Hoa muốn sáng tác ca một ca khúc làm quà để tặng anh ấy. NSND Thanh Hoa kể lại: “Suốt buổi tối, tôi chỉ thấy chồng tôi ôm đàn ngồi ở một góc”. Cho đến 3 giờ sáng, nhạc sĩ Phan Lạc Hoa lay Thanh Hoa dậy để đàn thử xem giai điệu của ca khúc có nghe được không. Đến 8 giờ sáng hôm sau, ca khúc chính thức được hoàn thành. NSND Thanh Hoa phải gấp rút học cho thuộc ca khúc ấy để trước khi đến Sài Gòn sẽ hát tặng cho anh Quý trưởng tàu. NSND Thanh Hoa vẫn nhớ như in: “Hôm ấy đến chỗ chờ ở Cẩm Giàng, mọi người tụ tập lại trong căn phòng và Thanh Hoa hát cho mọi người nghe. Và lúc ấy, tôi hát không được trọn bài vì nước mắt cứ tuôn”. Và hơn 40 năm, ca khúc Tàu anh qua núi đã in hằn sâu trong lòng khán giả nhưng đến hôm nay những sự thật phía sau ca khúc ấy được nhắc đến tiếp tục làm cho mọi người thương hơn, chia sẻ hơn về tình yêu chân thành.
7 Đất nước trọn niềm vui
Thưởng thức bài hát Đất nước trọn niềm vui
"Đất nước trọn niềm vui" là ca khúc do cố nhạc sĩ Hoàng Hà sáng tác năm 1975, trong bối cảnh đất nước Việt Nam đang sục sôi ngày vui thống nhất, khi chiến dịch Hồ Chí Minh đang tiến gần đến ngày thắng lợi cuối cùng. Ca khúc được sáng tác và thu âm trong cùng ngày 26 tháng 4 năm 1975 và ngay ngày hôm sau, 27 tháng 4 năm 1975, ca khúc đã được thu âm và đã được phát đi khắp cả nước lần đầu tiên trên sóng truyền thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam do giọng ca của NSND Trung Kiên.
Ca khúc theo dòng nhạc cách mạng, được miêu tả là một khúc ca hùng hồn tràn ngập niềm hân hoan tột cùng của cả dân tộc mừng vui chiến thắng, khí thế hoành tráng, tưng bừng, sống động của ngày đất nước ca khúc khải hoàn.
Ca khúc từ lâu đã trở thành một trong những bài về ngày toàn thắng phổ biến và thành công nhất trong lịch sử âm nhạc Việt Nam. Ca khúc cũng đã là một trong những sáng tác tiêu biểu của cố nhạc sĩ Hoàng Hà trong suốt sự nghiệp của mình, cùng với những tuyệt tác khác như "Côn Đảo", "Gặp nhau trên đỉnh Trường Sơn". Bản gốc đầu tiên năm 1975 được thu âm là do NSND Trung Kiên trình bày. Cho đến nay, đã có hàng chục nghệ sĩ đã tham gia trình bày và phối lại ca khúc này, tiêu biểu là các nam nghệ sĩ như Quang Thọ, Quang Lý, Đăng Dương, NSƯT Tạ Minh Tâm, Đàm Vĩnh Hưng, Nguyễn Phi Hùng, v.v. Ca khúc cũng đã tham gia hàng trăm sự kiện lớn nhỏ, cùng với việc được phát hành lại rất nhiều lần trên các sản phẩm âm nhạc của các hãng băng đĩa tại Việt Nam.
8 Mùa xuân đầu tiên
Bài hát mùa xuân đầu tiên qua tiếng hát Hồng Nhung
Mùa xuân đầu tiên là ca khúc của nhạc sĩ Văn Cao sáng tác vào giáp Tết Bính Thìn (1976). Đây là ca khúc đầu tiên của ông sáng tác và được phổ biến, sau 20 năm kể từ lần cuối cùng Văn Cao tuyên bố gác bút, từ bỏ sự nghiệp sáng tác và kể từ khi ông bị cô lập sau khi tham gia vào nhóm Nhân văn Giai phẩm và được xem là tác phẩm cuối cùng của ông.
Văn Cao đã tìm cho mình một góc thăng hoa riêng về sự kiện 30 tháng 4 năm 1975 để viết ra Mùa xuân đầu tiên với mong muốn khép lại một thời chiến tranh mà ông đã mô tả trong Tiến quân ca. Ông nói với con: "Cha viết bài nầy mừng đất nước thống nhất, nhân dân mình đoàn tụ".
Theo đơn đặt hàng của báo Sài Gòn Giải Phóng, Văn Cao nhận lời và viết Mùa xuân đầu tiên vào dịp giáp Tết Bính Thìn, và ca khúc được đăng lần đầu tiên trên số báo Xuân Sài Gòn Giải Phóng 1976.Nhưng ca khúc bị phê bình là "nghe mơ hồ rắc rối, kêu gọi tình thương một cách chung chung, thiếu tính giai cấp", "ủy mị, yếu đuối" và bị xem là "lạc điệu" so với những bài hát nhạc Đỏ "hào hùng, sảng khoái, ca từ hân hoan, hừng hực khí thế chiến thắng" lúc bấy giờ. Mặc dù vậy, các chương trình phát thanh tiếng Việt tại Moskva vẫn cho trình bày bài hát, và nhờ vậy Mùa xuân đầu tiên đã không bị lãng quên. Ông Văn Thao, người con trai của Văn Cao, tiết lộ tiếp rằng: "Nhưng cũng thật bất ngờ (không hiểu bằng con đường nào), trong cái năm 1976 ấy Mùa xuân đầu tiên được in ở nước Nga và được Liên Xô trả nhuận bút cho tác giả 100 rúp. Văn Cao phải viết giấy uỷ quyền qua đại sứ quán để con gái ông đang học bên đó lĩnh hộ. Ông bảo con gái: "Con cứ lấy mà tiêu, ở nước mình bao lâu nay bố có được biết đến đồng nhuận bút tác phẩm nào đâu." Còn tại Việt Nam, ca khúc vẫn chưa được phép phổ biến.
9 Tình em biển cả
Tình em biển cả qua tiếng hát NSƯT Kiều Hưng và nhóm Dòng thời gian
Nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn sáng tác bài “Tình em biển cả” vào năm 1972 - giai đoạn chống chiến tranh phá hoại của Mỹ quyết liệt nhất. Thế nhưng lạ lùng thay trong bài hát chỉ thấy nét tươi tắn, mê say, lãng mạn, giàu chất thơ. “Tình em biển cả” có biển cả, sóng nước, mây trời, cánh chim, thuyền ra khơi xa, những cánh buồm gió lộng, hòn đảo xa, tình yêu. Ca từ của nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn rất giàu chất thơ tạo nên sức lôi cuốn của bài hát:
Cả bài hát là khúc ca về tình yêu mê đắm với biển cả giàu đẹp của quê hương, của người con trai đang náo nức ra khơi xa với người con gái ở đất liền, một tình yêu rộng lớn như biển cả, tươi tắn như “mùa xuân rực rỡ”.
“Chưa có bao giờ đẹp như hôm nay
Non nước mây trời lòng ta mê say
Sóng nước trùng dương dài theo bờ cát
Những dãy đảo xa nằm nghe biển hát”.
10 Hà Nội niềm tin và hy vọng
Bài hát Hà Nội niềm tin và hy vọng tiếng hát Mỹ Linh
Nhạc sĩ Phan Nhân kể lại: “Tháng 12 năm ấy (1972), tôi đang có mặt ở Hà Nội. Trời rét căm căm. Trong tiếng bom nổ rung chuyển là tiếng hô
vang của bà con ta: “Cháy rồi! Cháy rồi!”. Người dân Hà Nội khi ấy hả hê, sung sướng lắm. Họ quên cả nguy hiểm, nhô lên khỏi các hầm để hò reo đến khản giọng khi chứng kiến những chiếc pháo đài bay (B52) của giặc bốc cháy.
Tôi và người dân Hà Nội khi ấy trong lòng trào dâng một cảm giác vui sướng, lạc quan trước cuộc đương đầu oai hùng của lực lượng phòng không và không quân của ta. Ngay khi tiếng bom ngưng, máy bay địch rút chạy, thành phố trở lại bình yên, tôi ngồi vào đàn để tấu lên những nốt nhạc đầu tiên: “Ơi, Đông Đô! Hùng thiêng dấu xưa còn in nơi đây. Ơi Thăng Long! Ngày nay chiến công rạng danh non sông. Hà Nội mến yêu của ta. Thủ đô mến yêu của ta là ngôi sao mai rực rỡ...”. Đó là những nốt nhạc tôi bật ra đầu tiên và phần lời ca cũng tuôn ra khá dễ dàng...”.
Nhạc sĩ Phan Nhân cho biết, ông viết một mạch từ đoạn trên đến hết bài, nhưng sau thấy đó chỉ là đoạn B của bài hát, nên đã viết thêm đoạn
A, tức là làm ngược lại thông lệ. Qua đi những xúc động mãnh liệt trong khoảnh khắc chứng kiến Thủ đô oai hùng chiến thắng B52 của giặc, bình tâm trở lại, nhạc sĩ viết đoạn mở đầu của ca khúc: “Mặt hồ Gươm vẫn lung linh mây trời, càng tỏa ngát hương thơm hoa Thủ đô. Đường lộng gió thênh thang 5 cửa ô. Nghe tiếng cười không quên niềm thương đau...”.
Bằng một tiết tấu khoan thai, tác giả đã cho người nghe cảm nhận vẻ chững chạc, đàng hoàng, ung dung tự tại của một Hà Nội hào hoa, thanh
lịch như vốn dĩ có từ ngàn năm. Và cái lâu nay người ta vẫn nói là “Thăng Long phi chiến địa” giờ đây dường như không còn đúng bởi sự hiện
diện của những nòng pháo cao xạ, của những tiếng bom rền, những vầng lửa cháy rực bầu trời, những nhà cửa tan hoang, đổ nát và xác những chiếc máy bay rơi. Chính vì vậy, tác giả đã cho âm thanh vút lên âm khu cao ngay ở giữa đoạn A, mà không đợi chuyển sang đoạn B (“Hà Nội đó! Niềm tin yêu hy vọng của núi sông hôm nay và mai sau. Chân ta bước niềm ung dung tự hào, kìa nòng pháo vẫn vươn lên trời cao”).
bài viết cùng người đăng