Triết học từ lâu nay được cho là một lĩnh vực khoa học khó và phức tạp. Với nhiều người, nhắc tới triết học là nhắc tới một miền đất đầy phức tạp với những học thuyết cùng nhiều thuật ngữ khó hiểu. Suy nghĩ đó lại đặc biệt phổ biến đối với những người mới bắt đầu tìm hiểu hoặc chưa từng nghe tới khoa học này. Nhưng trên thực tế, việc tìm hiểu và nghiên cứu triết học không hoàn toàn là một phạm trù khoa học khó nhằn như nhiều người vẫn nghĩ. Về cơ bản, triết học được tổng hợp và xây dựng dựa trên những quy luật chung phổ biến và có tính lặp lại. Nếu tập trung và nắm được những cách vận động cơ bản đó, tìm hiểu triết học không còn là vấn đề quá lớn. Triết học là một khoa học thú vị giúp chúng ta tư duy và phát triển thế giới quan. Hơn nữa, mỗi trường phái triết học lại có những cách tư duy và quan điểm khác nhau. Thế nên việc tìm hiểu về triết học cũng là cách mở rộng vốn tri thức hiệu quả. Dưới đây là 10 tựa sách về triết học cơ bản cho những người mới bắt đầu tìm hiểu khoa học thú vị này!
6 Suy tưởng
Marcus Aurelius (121-180): Hoàng đế La Mã từ 161 đến 180, là người cuối cùng trong NĂM VỊ VUA HIỀN của Đế quốc La Mã. Ông thật sự là một “triết gia” - một ông vua hiền triết, hay “thánh đế” như phương Đông thường gọi. Cuốn Suy tưởng của ông được coi là một trong những tác phẩm triết học vĩ đại nhất, là nguồn quan trọng giúp thế giới hiện đại hiểu triết học Khắc Kỉ thời Cổ đại.
Nghe nói Marcus Aurelius thích trích dẫn câu nói trên của Plato, và những ai đã từng viết về ông khó cưỡng lại vận nó vào bản thân Marcus. Và tất nhiên, nếu là đi tìm ông vua-triết gia của Plato bằng xương bằng thịt thì chúng ta cũng khó tìm được ai tốt hơn Marcus, người cai trị Đế quốc La Mã gần hai thập niên, và là tác giả cuốn Meditation (Suy tưởng) bất hủ. Thế nhưng danh hiệu này chắc chắn bản thân Marcus sẽ bác bỏ. Ông không bao giờ nghĩ mình là một triết gia. Ông chỉ tự nhận là một học trò cần mẫn và người thực hành chưa hoàn hảo của một triết thuyết do những người khác lập ra. Còn về ngôi vua, nó đến một cách gần như tình cờ. Khi Marcus Annius Verus sinh ra, năm 121 CN, những người có mặt đã tiên đoán một sự nghiệp sáng chói trong Viện Nguyên lão của bộ máy cầm quyền. Họ không thể nào đoán được số phận đã dành cho ông ngôi hoàng đế, và trong trí tưởng tượng của họ không thể nào có cảnh tượng người kị sĩ đồng cô độc giơ tay vẫy chào chúng ta từ trên đỉnh đồi Capitol La Mã qua hai nghìn năm.
Marcus sinh ra trong một gia đình hết sức danh giá. Năm ông ra đời cũng là năm ông nội ông giữ chức Chấp chính quan nhiệm kì thứ hai, chức vụ cao nhất về lí thuyết ở La Mã, mặc dù lúc đó tầm quan trọng của chức vụ này chỉ có tính nghi thức. Và ông nội ông đã nuôi dạy ông, vì cha ông mất khi ông còn rất nhỏ. Trong Suy tưởng, Marcus nói về tính cách của cha mình theo những gì ông nhớ được hoặc nghe người khác kể lại, những hiểu biết của ông về người cha chắc là từ những câu chuyện được nghe kể hơn là từ trí nhớ của chính ông. Về những gì còn lại trong thời thơ ấu và niên thiếu của ông, chúng ta biết nhiều hơn trong Suy tưởng một chút. Tiểu sử của ông trong cái gọi là Historia Augusta (một tác phẩm lạ lùng và không đáng tin cậy vào cuối thế kỉ thứ 4, có lẽ dựa trên một loạt tiểu sử bị thất lạc do nhà viết tiểu sử thế kỉ thứ 3 Marius Maximus biên soạn) kể với chúng ta rằng ông là một cậu bé nghiêm túc, thích đấu quyền, vật, chạy và nuôi chim ưng, rằng ông đá cầu giỏi và thích săn bắn. Những thú vui như thế chẳng có gì là lạ ở một thanh niên thuộc tầng lớp thượng lưu...
7 Triết học hiện sinh
Cuốn sách Triết học hiện sinh (tập hợp từ các bài viết của Gs. Trần Thái Đỉnh đăng trên tạp chí Bách Khoa (Sài Gòn) từ tháng 10/1961 đến tháng 9/1962) mở cửa cho chúng ta vào nền tư tưởng chủ yếu của thế kỷ XX, vào sự tìm hiểu con người. Vì vậy, nếu muốn tìm hiểu tiến trình tư tưởng của con người trong thế kỷ XX, tìm một cách sống, một cách suy nghĩ, tìm hiểu chính mình để vượt mình; hãy tìm đọc cuốn sách này, đặc biệt là các bạn trẻ và các văn nghệ sĩ muốn cách tân thơ văn.
Sách gồm 10 chương, tạm chia thành 2 phần:
3 chương đầu tìm hiểu về: Triết học hiện sinh là gì? (Lập trường của triết học hiện sinh, Triết học về con người); Những đề tài chính của triết học hiện sinh; Hai ngành của phong trào triết học hiện sinh.
7 chương sau viết về bảy triết gia hiện sinh lừng danh:
- Kierkergaard, ông tổ hiện sinh chính thực;
- Nietzsche, ông tổ hiện sinh vô thần;
- Husserl, ông tổ văn chương triết lý hiện tượng học;
- Jaspers, hiện sinh và siêu việt;
- Marcel, hiện sinh và huyền nhiệm;
- Sartre, hiện sinh phi lý;
- Heidegger, hiện sinh và hiện hữu.
Triết học hiện sinh là triết dạy ta suy nghĩ về thân phận làm người. Văn của triết học hiện sinh là văn mô tả – đôi khi tả chân quá – nhưng chủ ý của họ không phải gì khác cho bằng vạch cho ta thấy vẻ buồn nôn của con người tầm thường, hòng thức tỉnh con người trỗi dậy, bỏ cách sống của sự vật để khai mạc một đời sống nhân vị, nhân vị cao cả của con người tự do.
Triết học hiện sinh là triết học nổi bật nhất của thế kỷ XX, đã đưa con người trở lại với con người, đã gợi hứng cho nhiều thanh niên biết suy nghĩ về ý nghĩa cuộc đời, đừng “sống thừa ra”, sống không lý tưởng, sống như cây cỏ…
Triết học hiện sinh đã đóng vai trò lịch sử của nó khá tốt đẹp, cuốn sách này của Gs. Trần Thái Đỉnh cũng đã và đang làm tốt vai trò lịch sử của nó; góp phần cung cấp cho độc giả một cái nhìn toàn diện về triết học hiện sinh, một cuốn sách vừa dễ hiểu vừa đầy đủ hẳn nhiên là một cuốn sách tốt.
8 Quân vương
“Khiến cho người sợ mình hơn khiến cho người yêu mến mình” (Niccolò Machiavelli)
Ít có quyển sách nào gây nhiều tranh cãi trong lần xuất bản đầu tiên như Quân vương, và số sách có thể duy trì những cuộc tranh cãi đó trong suốt hơn năm thế kỉ sau lại càng ít hơn. Có nhiều luồng ý kiến về những mưu đồ chính trị xấu và và vô lương tâm được nêu trong tuyệt tác của Niccolò Machiavelli, nhưng những luận thuyết này lại rất thực dụng và sâu sắc. Là một trong những tác phẩm có tầm ảnh hưởng nhất, Quân vương đến nay vẫn đang làm kim chỉ nam cho tư tưởng và hành động của nhiều chính trị gia và doanh nhân trong thời hiện đại.
Thông tin tác giả:
Machiavelli sinh ra ở Florence vào năm 1469. Là con của một luật sư, ông tham gia quân đội ngay sau khi hoàn tất chương trình học và trở thành một nhà ngoại giao rồi sau đó là nhà chiến lược quân sự, thống lĩnh quân đội Florence từ năm 1503 đến 1506. Bị buộc tội âm mưu chống lại nhà Medici, ông bị bắt giam và tra khảo, sau cùng được phóng thích và hồi hương về điền trang ở Florence. Chính ở nơi đây, ông đã viết Quân vương và một chuyên luận sâu rộng hơn, Luận bàn về Titus Livius.
9 Tôi là ai – và nếu vậy thì bao nhiêu?
Có rất nhiều cuốn sách về triết học, nhưng Tôi là ai – và nếu vậy thì bao nhiêu? là một sự khác biệt. Trước nay chưa từng có một ai dẫn dắt người đọc đến với những câu hỏi lớn của triết học bằng một cách am tường chuyên môn, đồng thời nhẹ nhàng tinh tế như vậy. Thông qua môn khoa học nghiên cứu não bộ, tâm lý học, lịch sử, và thậm chí văn hóa đại chúng (pop-culture), triết gia đương đại người Đức Richard David Precht đã khéo léo soi sáng những vấn đề ở tâm điểm của tồn tại con người như: Sự thật là gì? Cuộc sống có ý nghĩa gì? Tại sao tôi nên tốt? và trình bày chúng qua lối văn ngắn gọn, thông tuệ, cuốn hút. Kết quả là một chuyến du hành xuyên lịch sử triết học và một dẫn nhập sáng tỏ vào những nghiên cứu hiện thời về não bộ. Tôi là ai – và nếu vậy thì bao nhiêu? đích thực là một cuốn sách xuất sắc để tiếp cận triết học. Cuốn sách như một lăng kính vạn hoa của những vấn đề triết luận, những kiến thức thú vị và hài hước, các vấn đề thuộc môn thần kinh học và sinh vật học cũng như nghiên cứu tâm lý học.
Sách chia được chia làm ba phần: 1) Tôi có thể biết gì? - tập trung vào các mô tả não bộ, bản tính cũng như phạm vi của tri thức nhân loại, khởi đầu từ các câu hỏi được mổ xẻ bởi Kant, Descartes, Nietzsch, Freud, và các triết gia khác. 2) Tôi nên làm gì? - giải quyết các vấn đề đạo đức và luân lý, sử dụng các nghiên cứu thần kinh học và xã hội học để lý giải tại sao chúng ta có thiện cảm với người khác và buộc phải hành động có đạo đức. Các cuộc tranh luận về trợ tử, phá thai, nhân bản vô tính và những chủ đề gây tranh cãi khác. 3) Tôi có thể hy vọng gì? - xoay quanh những câu hỏi quan trọng nhất của cuộc đời: Hạnh phúc là gì và tại sao chúng ta yêu? Có Chúa không và chúng ta có thể chứng minh sự tồn tại của Chúa như thế nào? Tự do là gì? Mục đích của cuộc sống là gì?
Với chủ đích dành cho giới trẻ, cuốn sách Tôi là ai – và nếu vậy thì bao nhiêu? là chuyến khám phá hồi hộp, thông minh, hài hước và thú vị xuyên qua thế giới bộn bề kiến thức để đến với chính bản thể con người!
Có nhiều sách về triết, nhưng tác phẩm này của Richard David Precht khác hẳn mọi sách khác. Bởi vì cho đến nay, chưa hề có ai biết dẫn dắt độc giả một cách toàn diện và thành thạo – không quên những kiến thức của khoa học tự nhiên – đến tiếp cận với những câu hỏi triết học lớn của cuộc đời như Precht.
Sự thật là gì? Làm sao tôi biết tôi là ai? Ngành nghiên cứu não bộ được phép làm gì?
Tác phẩm này như một chuyến du hành lớn đi qua nhiều lĩnh vực khác nhau, và trong mớ kiến thức ngổn ngang của ta về con người, nó giúp ta định hướng mạch lạc như chưa từng ai làm được trước Precht. Cuốn sách như lời mời ta suy ngẫm một cách đầy hứng thú và nhẹ nhàng về cuộc phiêu lưu mang tên cuộc đời và các khả năng của nó
10 Thế giới của Sophie
Sophie Amundsen sắp tròn mười lăm tuổi khi được một người lạ mặt đội mũ nồi xanh tiết lộ cô đang sống trên mình một con thỏ trắng lấy ra từ chiếc mũ chóp cao. Và thế là khởi đầu một hành trình sửng sốt ngược dòng lịch sử, thỉnh vấn những "triết gia hàng hiên", "triết gia hoa viên", "triết gia thùng gỗ"... hòng giải đáp một nỗi băn khoăn đã ba ngàn năm tuổi song cũng nhanh chóng quyejen vào điều bí ẩn về chính sự tồn tại của cô.
Chẳng ai ngờ cuốn sách triết nhập môn cho thiếu niên của một thầy giáo Nauy lại trở thành "Cuốn sách bán chạy nhất hành tinh" năm 1995, giành được vô số giải thưởng danh giá trên toàn cầu, rồi được công nhận là một trước tác kinh điển. Thế giới của Sophie đến nay vẫn tiêp tục chinh phục những người đọc trẻ cũng như không còn trẻ nữa. Hàng chục triệu độc giả đã sững sờ thú vị khi thấy mình lại có thể bị hớp hồn vì một thứ nghe khô khan và khó nhằn như "triết học" ! Bởi có ai lại không bị mê hoặc khi nhận ra mình cũng dự phần nào vào câu đố ba ngàn năm?
Còn bạn?
- Triết học
- khoa học cơ bản
- triết học cơ bản
- nghiên cứu triết học
- cơ sở triết học
- sách nền tảng
- sách khoa học
- sách triết học
- sách hay
- kiến thức cơ bản
- sách đáng đọc
- Triết học - Khái lược những tư tưởng lớn
- Cửa hiệu triết học
- sự an ủi của triết học
- nhập môn triết học đông phương
- cộng hòa
- cuốn sách cộng hòa
- cuốn sách suy tưởng
- triết học hiện sinh
- cuốn sách quân vương
- tôi là ai và nếu vậy thì bao nhiêu
- thế giới của sophie