Top 5 trong Top 10 bài văn mẫu giúp bạn phân tích Tự tình II dễ như trở bàn tay.
Hồ Xuân Hương là nhà thơ nổi tiếng của dân tộc Việt Nam, trong đó có bài thơ ’’Tự tình’’ thể hiện được nỗi lòng của người phụ nữ, những nỗi niềm cô đơn không thể lí giải. Trong văn học Trung Đại, thơ Hồ Xuân Hương là hiện tượng độc đáo, nhà thơ phụ nữ viết về phụ nữ bằng phong cách thơ trào phúng mà trữ tình, đậm đà chất văn học dân gian. Từ đề tài, cảm hứng, ngôn ngữ,hình tượng. Nổi bật trong sáng tác của Hồ Xuân Hương là tiếng nói thương cảm đối với người phụ nữ, sự khẳng định đề cao vẻ đẹp và khát vọng sống, khát vọng mãnh liệt trong trái tim họ. ‘’ Tự tình II ‘’ có thể được coi là bài thơ hay nhất trong sáng tác của Hồ Xuân Hương ‘’ chùm thơ ba bài thơ tự tình ‘’.
Bài thơ bộc lộ trực tiếp ‘’cái tôi‘’ đầy cảm xúc và bản lĩnh của mình trước cuộc sống. Bài thơ thể hiện nỗi buồn, nỗi cô đơn thấm thía của một con người yêu đời, tràn đầy sâu sắc. Những cảnh ngộ éo le, một con người luôn khao khát tình yêu nhưng gặp toàn dở dang bất hạnh, nhưng con người ấy chưa bao giờ từ bỏ khát vọng sống, hạnh phúc. Sự cô đơn, buồn tủi, lẻ loi khi cảm nhận được sự bẽ bàng, tủi hổ của nhân vật.
‘’ Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non ‘’
Mở đầu bài thơ tác giả đã nói đến khung cảnh và không gian nhân vật trữ tình đang đứng đó là lúc đêm khuya, mọi vật đang chìm trong giấc mộng, con người đang say nồng trong cơn say. Không gian là tiếng trống canh dồn, lúc nửa đêm, mọi vật như đang chìm vào bóng đêm, văng vẳng, tiếng trống, trong không gian tĩnh mịch đó còn có tiếng trống làm lay động thêm âm thanh của tác phẩm. Đêm khuya thanh vắng là lúc con người thường đối diện với chính mình.Đây là lúc âm thanh cuộc đời dường như không động đến con người, xong con người lại cảm nhận được bước đi của cuộc đời. Từ láy ”văng vẳng” được nữ sĩ dùng thật tự nhiên, tinh tế giúp ta nhận ra được không gian mênh mông và cũng là âm thanh theo gió vọng về gợi sự cô đơn, lạc lõng. Cảm thức về thời gian luôn gắn liền với ý thức cái tôi cá nhân, ý thức cái tôi càng trưởng thành thì cảm thức về thời gian càng trôi chảy mãnh liệt. Bởi vậy, âm thanh trống canh dồn cũng là thứ âm thanh của tâm lí, nó dồn nén vào lòng người, nhất là lòng người phụ nữ cô đơn:
”Trơ cái hồng nhan với nước non ‘’
Trong phép đảo ngữ, nữ sĩ đặt từ ‘’trơ ‘’lên đầu câu gây ấn tượng mạnh mẽ,nhân vật trữ tình mang những tâm trạng: lẻ loi trơ trọi, cũng thật bẽ bàng, tủi hổ. Như trong Truyện Kiều của Nguyễn Du cũng có câu thơ:
”Đuốc hoa để đó mặc nàng nằm trơ”.
Từ ”trơ” mang ý nghĩa mỉa mai xót xa khi đi với ”cái hồng nhan”. Bởi ‘’hồng nhan‘’ là gương mặt má hồng, đồng thời để nói người đàn bà đẹp đáng lẽ phải được trân trọng nâng niu. Nhưng Hồ Xuân Hương dùng từ‘’cái‘’đặt trước danh từ ‘’hồng nhan‘’ gợi sự xem thường, rẻ rúng.Hồng nhan với bạc phận,câu thơ phác họa ra tâm trạng phẫn uất, cay đắng và xót xa, ngậm ngùi. Trong đau khổ, Xuân Hương vẫn vững vàng dám lấy cái tôi cá nhân ”hồng nhan” để thách thức với cả xã hội, cuộc đời ”nước non”. Những cảm xúc đó bộc lộ sâu sắc qua những dòng thơ đầu, người phụ nữ đó đang cô đơn, lạc lõng trong không gian mênh mông, rộng lớn, cảnh vật và con người nơi đây đang chơi vơi trong những cảm xúc mênh mang.
Sự thấm thía duyên phận của mình trong vòng luẩn quẩn, tình duyên trở thành trò đùa về tuổi xuân, cuộc đời, hạnh phúc tình yêu. Đằng sau đó là niềm khao khát về tình yêu.
‘’ Chén rượu hương đưa say lại tỉnh
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn ‘’
Tên của bài thơ là ‘’tự tình‘’ bởi thế câu thực đã thể hiện tình cảnh của Hồ Xuân Hương. Thi nhân ngồi một mình trong cô đơn, đối diện với đêm khuya, vầng trăng lạnh lẽo càng thấm thía thân phận của mình. Nỗi buồn đó là người con gái phải tìm đến rượu, say lại tỉnh, nỗi cô đơn đó ngày càng trĩu nặng trong không gian rộng mở và ngày càng làm cho con người văng vẳng những nỗi buồn cô đơn.Hình tượng’’vầng trăng bóng xế’’ được đồng nhất như biểu tượng ẩn dụ cho thân phận, cuộc đời của người phụ nữ nói riêng, Hồ Xuân Hương nói chung.
Đó còn là cái tôi mạnh mẽ, bản lĩnh dám phản kháng, phẫn uất muốn đạp đổ xã hội :
‘’ Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám
Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn ‘’
Con người đang cô đơn, lạc lõng trước không gian, mênh mông của những nỗi cô đơn, trơ trọi, trước không gian mênh mông, ở đó có nhiều sự chênh vênh trong cuộc sống. Tứ thơ đột ngột chuyển biến từ viết nói thực cảnh và thực tình của nhân vật ở câu thực thì đến đây nỗi niềm phẫn uất như dồn nén, nó không ở yên trong lòng, nó trào ra và thấm vào cảnh vật. Cỏ cây, hòn đá không chịu mềm yếu mà sẵn sàng phản kháng lại, bứt phá để giải thoát. Bút pháp đảo ngữ trong câu thơ làm nổi bật sự phẫn uất không chỉ của đá, rêu, cỏ cây mà cũng là sự phẫn uất trong tâm trạng của con người. Cách sử dụng động từ mạnh ’’xiên-đâm’’ kết hợp với bổ ngữ’’ngang-toạc’’ độc đáo góp phần thể hiện sự bướng bỉnh, ngang ngạnh. Đó phải chăng là bản lĩnh, độc đáo riêng của Hồ Xuân Hương?.
Cuối cùng là sự chán ngán, ngán ngẩm khi cảm nhận về nỗi đời éo le, bạc bẽo, xót xa về thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa với duyên tình hẩm hưu, cay đắng và bất lực trước số phận.
‘’ Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con! ‘’
Hai câu cuối nói lên khát khao hạnh phúc của người phụ nữ, ở đó nói lên thời gian ngắn ngủi của tuổi thanh xuân. Bi kịch của Hồ Xuân Hương ở chỗ chưa bao giờ nữ sĩ buông xuôi, chấp nhận đầu hàng trước cảnh ngộ, số phận. Người phụ nữ ấy luôn khao khát tình yêu, hạnh phúc, luôn vẫy vùng kiếm tìm tình yêu, vậy mà cuối cùng phải cất tiếng thở dài ngao ngán. Nữ sĩ ngán lắm cái nỗi đời éo le, bạc bẽo này. Dường như đó cũng là sự ra đi của tuổi xuân của con người bởi’’tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại’’. Câu thơ nhói lên bao nỗi xót xa. Kết thúc bài thơ là cách nói giảm dần làm cho nghịch cảnh thêm éo le hơn’’mảnh tình san sẻ tí con con’’.’’Mảnh tình’’đã bé nhỏ lại còn’’san sẻ’’ nên càng nhỏ bé hơn. Thật là tội nghiệp, nỗi đau của người phụ nữ càng đọng lại,tăng thêm theo từng năm tháng, khiến cho tâm hồn trơ trọi. Đối với người phụ nữ ấy ’’hạnh phúc là chiếc chăn quá hẹp’’, bởi vậy luôn phải cảm nhận nỗi cô đơn, đau đớn.
Tác phẩm đã nói lên tâm trạng buồn cô đơn của người phụ nữ, nhưng thể hiện được khát khao mãnh liệt của người phụ nữ mong ước hạnh phúc, thể hiện những khát khao cháy bỏng của con người. Nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã cất lên tiếng nói đồng cảm sâu sắc với số phận của người phụ nữ. Với tinh thần phản kháng mạnh mẽ và những khát vọng hạnh phúc,tha thiết tràn đầy giá trị nhân đạo và ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Tất cả đã tạo nên sức hấp dẫn và sức sống lâu bền của bài thơ trong sự nghiệp sáng tác của Hồ Xuân Hương.
Nguồn: Viết văn học trò