Bài văn hay phân tích tâm trạng nhân vật Thanh - Mẫu số 4

Top 4 trong Top 10 bài văn hay nhất phân tích tâm trạng nhân vật Thanh trong Dưới bóng hoàng lan.

Nguyễn Tuân từng nhận xét về Thạch Lam: “Sáng tác của Thạch Lam mang một cái gì nhẹ nhàng, thơm mát và trong lành”. Thật vậy, đặc biệt là trong “Dưới bóng hoàng lan” – một câu chuyện giản dị, ngọt ngào nhưng khơi gợi biết bao cảm xúc từ tận đáy lòng mỗi người. Đọc tác phẩm, ta thấy lòng nhẹ nhõm, lâng lâng như được trở về quê hương thân thuộc. Hương thơm ngào ngạt của hoa ngọc lan xuất hiện xuyên suốt câu chuyện như làm sảng khoái tâm hồn người đọc.

“Dưới Bóng Hoàng Lan” là câu chuyện về một ngày nghỉ ngơi ở quê hương của Thanh. Ở truyện ngắn này, tác giả tập trung miêu tả những suy nghĩ, cảm xúc của Thanh khi trở về nhà, khi gặp lại bà ngoại và cô gái hàng xóm. Từ đó truyền tải thông điệp về tình yêu quê hương đất nước sâu nặng, tình cảm ông bà cháu chắt, về mối tình đầu ngọt ngào, tinh tế của cuộc đời. Vừa về đến nhà, Thanh bắt gặp “con đường gạch Bát Tràng rêu phong” và những vòm cây quen thuộc. Thế giới sống động và ấm áp khác hoàn toàn với khu vườn xanh mướt của ngôi nhà. Không khí ở đây tràn ngập ánh sáng, mát mẻ và thoang thoảng mùi lá tươi.

Hãy tưởng tượng đây là cánh cửa mở ra khu vườn thần tiên trong truyện cổ tích, khiến lòng người thư thái, nhẹ nhàng đến lạ. Về đến nhà, Thanh không vội bật đèn. Anh tận hưởng cái mát lạnh của bóng tối, trong lòng dâng lên một cảm giác thân thuộc và bình yên đến lạ. Không gian tĩnh lặng, đầy suy tư khiến Thanh xúc động đến nghẹn ngào, cho đến khi hét được “Bà ơi!”. Câu trả lời của anh là sự xuất hiện của một con mèo già. Anh lại gần và vuốt ve con mèo như trước. Mọi thứ trong nhà, ngoài vườn không có gì thay đổi kể từ khi Thanh ra đi. Cảm giác thoải mái khi được đoàn tụ với khung cảnh quen thuộc là tình yêu quê hương đất nước. Tình yêu làm cho không gian, cảnh vật như được tưới mát dịu dàng đón Thanh về chốn cũ.

Gặp cô, Thanh xúc động, vui mừng chạy về phía cô. Bà của Thanh xuất hiện với đôi mắt hiền, mái tóc bạc phơ, tay chống gậy tre. Đôi mắt anh tràn ngập yêu thương và trìu mến. Ở bên chị, Thanh như quay ngược thời gian như một đứa trẻ, được chị lo cho từng miếng ăn, giấc ngủ. Bà lo Thanh mệt, giục Thanh đi rửa mặt nằm nghỉ, bà phủi bụi trên giường rồi buông mùng, xua muỗi cho Thành ngủ như hồi bé. Những hành động chứa chan tình cảm yêu thương của bà dành cho cháu ngoại khiến Thanh rơi nước mắt vì cảm động và yêu thương bà. Dù anh chàng có cao lớn đến đâu, dáng người thẳng tắp, khỏe khoắn, bên cạnh một bà già mảnh khảnh, xiềng xích, thì đó vẫn luôn là đứa con bé bỏng cần được bà chăm sóc. Tình cảm gia đình được thể hiện qua những cử chỉ ân cần của cô cho chúng tôi thấy tình cháu gái thật gần gũi, gắn bó, ấm áp và cảm động biết bao.

Tác giả Thạch Lam cũng đã khéo léo lồng ghép dư vị ngọt ngào và da diết của mối tình đầu qua mối quan hệ của Thanh với Nga - cô bé hàng xóm chơi rất thân hồi nhỏ. Thanh nhớ đến Nga khi nghe tiếng cô trong bếp, anh mừng rỡ chạy ra gọi Nga. Cô Nga xuất hiện với nụ cười tươi, đôi mắt trong veo, giọng nói nhỏ nhẹ, mái tóc dài đen nhánh. Cô bé ngày nào giờ đã lớn thành một thiếu nữ. Thanh mời cô ở lại dùng bữa, cả hai kể về những kỷ niệm thời thơ ấu và trao cho nhau những ánh nhìn trìu mến, trìu mến. Nhìn Nga, chàng thanh niên thấy “thót tim”. Có lẽ tình yêu dần đơm hoa kết trái trong lòng Thanh, lấp đầy lòng anh cảm giác thư thái và hạnh phúc. Thanh và Nga đi dạo trong vườn, hương thơm của ngọc lan khiến cả hai say đắm, hai người trở nên thân thiết hơn. Chị Nga thẳng thắn bày tỏ: “Những ngày lên đây hái hoa nhớ chị quá”. Những người yêu trẻ mạnh mẽ và táo bạo, nhưng đôi khi họ cũng nhút nhát. Trước lời tỏ tình thẳng thừng của cô gái, Thanh không biết nói gì hơn, anh chỉ "vặn ghim lại và giữ chặt trong tay để Nga tìm hoa. Rồi nhẹ nhàng buông cành để cuộn mình lại". Đó có lẽ là một hành động tinh tế, ngầm thể hiện tình cảm của Thanh dành cho cô hàng xóm như muốn nói “từ nay anh sẽ cùng Nga hái hoa ở đây”.

“Ngày vui ngắn chẳng tày gang”, hôm sau Thanh phải đi công tác các tỉnh. Anh xách vali nặng trĩu đồ ăn mà cô đưa cho cùng với tâm trạng “nửa buồn nửa vui” rồi ra đi. Thanh nghĩ rằng mình sẽ sớm trở về ngôi nhà quen thuộc, về với người bà thân yêu và về chị Nga, mối tình đầu của anh. Chỉ trong một cuốn sách, nhà văn Thạch Lam đã khéo léo lồng ghép cả ba cung bậc cảm xúc ấy nên người đọc không cảm thấy ngợp, khó hiểu. Người đọc nhận thấy cả tình yêu đất nước, tình yêu gia đình và tình yêu đôi lứa trong “Dưới bóng hoàng lan”. Tất cả là nhờ ngôn ngữ giản dị, gần gũi cũng như lối kể mềm mại, tinh tế, giọng văn nghiêm trang của nhà văn Thạch Lam.