Đền Hòa Mã

Top 10 trong Top 10 ngôi đền linh thiêng trên địa bàn Hà Nội..

Tài liệu về đình - đền - chùa Hòa Mã

Đền Hòa Mã, còn có tên là Lưu Ly điện, và Tiên Thiên từ (đền Tiên Thiên) ở số 3 phố Phùng Khắc Khoan, quận Hai Bà Trưng - Hà Nội.

Thời Lê đền thuộc thôn Đổi Mã, phủ Phụng Thiên; đến đời Minh Mệnh triều Nguyễn đổi là thôn Hòa Mã, tổng Kim Liên, huyện Thọ Xương, tỉnh Hà Nội. Đình và đền Hòa Mã được xây dựng cùng lúc thành lập làng, theo truyền thuyết, tên Đổi Mã của làng trước kia là chỉ việc vua Lê trên đường đi tế đàn Nam Giao tới đây thay áo đổi ngựa trước khi vào tế ở điện Chiêu Sự.

Theo tấm bia ở sau chùa Hòa Mã thì đình và đền do ông Năm họ Đào xây dựng lên. Ông Năm họ Đào chính là Đào Duy Từ, một danh nhân của Hà Nội và cũng là danh nhân đất nước. Đào Duy Từ là con thứ năm của vị chủ giáo phường (Phường hát) của Thăng Long. Cha con ông đã có công chiêu dân ca xướng lập làng Hòa Mã. Là con nhà phường hát, theo quy chế triều Lê -Trịnh, không được đi thi, dù ông học giỏi nổi tiếng thời bấy giờ, nên ông đã bỏ vào Nam theo chúa Nguyễn. Như vậy, theo sự tích thì đình, đền Hòa Mã có thể được xây dựng vào đời Lê Cảnh Hưng (1740-1788). Sắc phong sớm nhất hiện còn ở đình là sắc phong của đời Cảnh Thịnh thứ nhất (1793) xác minh rõ hơn về sự ra đời của đình đền Hòa Mã.