Top 10 bài văn hay nhất phân tích tâm trạng của tác giả Quang Dũng khi nhớ về Tây Bắc trong Tây Tiến

6 Bài văn phân tích tâm trạng của tác giả khi nhớ về Tây Bắc - Mẫu số 6

Vote

0%

Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài làm thơ, vẽ tranh, viết văn, soạn nhạc nhưng thành công nhất là thơ. Ông là nhà thơ nổi tiếng của văn học Việt Nam thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp với một hồn thơ lãng mạn, tài hoa, thơ giàu chất nhạc, chất họa, được mệnh danh là nhà thơ của "Xứ Đoài mây trắng" với những tác phẩm nổi tiếng như: " Mây đầu ô", "Thơ văn Quang Dũng"...Trong đó tiêu biểu là bài thơ "Tây Tiến". Bài thơ không chỉ là nỗi nhớ của Quang Dũng về đoàn quân Tây Tiến mà còn khắc họa rõ nét cuộc hành quân gian khổ của đoàn quân Tây Tiến và khung cảnh thiên nhiên miền Tây hùng vĩ, hoang sơ, dữ dội qua đoạn thơ:

"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi

...Mai Châu mùa em thơm nếp xôi"

Bài thơ "Tây Tiến" ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt. Tây Tiến là một đơn vị quân đội được thành lập đầu năm 1947, có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào, bảo vệ biên giới Việt -Lào, đồng thời đánh tiêu hao lực lượng địch. Chiến sĩ Tây Tiến phần đông là thanh niên, học sinh, trí thức Hà Nội, chiến đấu trong những hoàn cảnh gian khổ nhưng họ sống rất lạc quan và chiến đấu rất dũng cảm.Quang Dũng là đại đội trưởng ở đơn vị Tây Tiến, cuối năm 1948 khi rời đơn vị cũ chưa bao lâu, tại Phù Lưu Chanh, Quang Dũng viết bài thơ Nhớ Tây Tiến. Khi in lại, tác giả đổi tên bài thơ là "Tây Tiến".

Mở đầu bài thơ bằng những dòng thơ chan chưa nỗi nhớ, lời thơ như chợt thốt lên đầy nhớ nhung và tiếc nuối:

"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi

Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi"

Dòng sông Mã như là điểm gợi để nhà thơ nhớ về đoàn quân Tây Tiến, với lời gọi tha thiết ngọt ngào. Nhà thơ đã rất tài tình khi sử dụng từ láy "chơi vơi" kết hợp với hiệp vần "ơi" mở ra một không gian vời vợi của nỗi nhớ đồng thời diễn tả tinh tế một cảm xúc mơ hồ, khó định hình, cứ lâng lâng khó tả trong lòng người ra đi nhưng cảm xúc rất chân thực của một người đồng đội đã rời xa đơn vị để rồi nỗi nhớ như choán đầy cả không gian " Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi". Câu thơ có bảy từ thì có hai từ "nhớ". Điệp từ "nhớ" như tô đậm cảm xúc toàn bài thơ, không phải ngẫu nhiên mà nhan đề ban đầu của bài thơ tác giả đặt là " Nhớ Tây Tiến". Để rồi nỗi nhớ ấy cứ trở đi trở lại trong toàn bài thơ tạo nên giọng thơ hoài niệm sâu lắng, bồi hồi. Nỗi nhớ tha thiết, niềm thương da diết mà nhà thơ dành cho miền Tây, cho đồng đội cũ của mình, tất cả trở thành kỉ niệm không thể nào quên.

Không phải khi đến với "Tây Tiến" người đọc mới cảm nhận được nỗi nhớ mà ngay ở trong thơ ca Việt Nam khi nói về nỗi nhớ cũng đã từng diễn tả:

"Nhớ ai bổi hổi bồi hồi

Như đứng đống lửa như ngồi đống than"

Vậy nhưng đến với Quang Dũng nỗi nhớ sáng tạo hơn cả với nỗi nhớ "chơi vơi" là trạng thái trơ trọi giữa khoảng không, không thể bấu víu vào đâu, một mình với hoài niệm cứ lửng lơ, sâu lắng, bâng khuâng, tha thiết vọng vào lòng người đọc không thể nào quên. Nỗi nhớ bao trùm cả khoảng không gian và thời gian ấy Quang Dũng đã đưa người đọc đến với thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ, dữ dội nhưng cũng thật êm đềm thơ mộng. Đó là những địa danh mà đoàn quân Tây Tiến đã đi qua, "Sài Khao", "Mường Lát", "Pha Luông", "Mường Hịch", "Mai Châu". Những địa danh khi đi vào thơ Quang Dũng nó không còn mang màu sắc trung tính, vô hồn trên bản đồ nữa mà gợi lên trong lòng người đọc không khí núi rừng xa xôi, lạ lẫm, hoang sơ và bí ẩn.

Không chỉ vậy những con đường hành cũng đầy những hiểm nguy:

"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi"

Những con đường hành quân gian nan vất vả, trên đỉnh Sài Khao sương dày "lấp" cả đoàn quân, Quang Dũng dùng chữ "mỏi" như tái hiện hình ảnh đoàn quân mệt rã rời tuy vậy họ vẫn đi trong " sương lấp" thật hùng vĩ và tráng lệ. Đâu chỉ có thế, Mường Lát đêm về sương tỏa khắp không gian. Tác giả không nói "hoa nở" mà "hoa về" không nói sương mà là "đêm hơi" như càng nhấn mạnh vẻ đẹp tâm hồn lãng mạn, hào hoa của những người lính Hà Thành.

Con đường hành quân ấy còn vô cùng gập ghềnh, hiểm trở, đầy sự hiểm nguy giữa một bên là núi cao với một bên là vực sâu thăm thẳm:

"Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống"

Không gian được mở ra ở nhiều chiều: chiều cao đến chiều sâu hút của những dốc núi, chiều sâu của vực thẳm, bề rộng của những thung lũng trải ra sau màn sương. Các từ láy giàu sức tạo hình khiến người đọc hình dung những con đường quanh co, dốc rồi lại dốc, những đỉnh đèo hoang vắng khuất vào mây trời. Cách ngắt nhịp 4/3 của câu thơ "Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống" tạo thành một đường gấp khúc của dáng núi. Như vậy ba dòng thơ liên tiếp trong đoạn thơ đã sử dụng nhiều thanh trắc gợi sự vất vả nhọc nhằn của những người lính Tây Tiến trên con đường hành quân.

Nếu như ba câu thơ trên gợi lên một cảm giác gập nghềnh hiểm trở thì đến mới câu thơ tiếp theo như một phút lắng lòng của những người lính Tây Tiên bên những ngôi nhà nơi xóm núi như cánh buồm thấp thoáng trên mặt biển trong không gian bình yên và êm ả của mưa giăng đầy thung lũng thành 'xa khơi". Đọc câu thơ người đọc thấy bình yên đến kì lạ, phải chăng những phút giây hiếm hoi ấy như tiếp thêm sức mạnh cho người lính chiến đấu tiếp với kẻ thù cũng như thiên nhiên khắc nghiệt nơi đây:

"Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người"

Quang Dũng nhớ đến âm thanh "gầm thét" của thác dữ, tiếng gầm gào của loài hổ dữ rình rập như muốn nuốt chửng người lính mỗi khi chiều đến, đêm về. Thời gian buổi chiều, về đêm lại càng nhấn mạnh thêm cảm giác hoang sơ của chốn "sơn lâm bóng cả cây già". Những từ ngữ và hình ảnh nhân hóa, từ láy được nhà thơ sử dụng để tô đậm ấn tượng về một vùng núi hoang vu dữ dội nơi thiên nhiên hoang dã đang ngự trị và chiếm vai trò chúa tể.

Chỉ bằng mấy dòng thơ đầu Quang Dũng đã tái hiện đầy đủ bức tranh của núi rừng miền Tây được vẽ bằng bút pháp vừa hiện thực, vừa lãng mạn, vừa giàu chất họa lại giàu chất nhạc. Nét vẽ vừa gân guốc, mạnh mẽ, dữ dội nhưng lại cũng rất mềm mại tạo nên vẻ đẹp hài hòa cho bức tranh thiên nhiên miền Tây hùng vĩ mà đoàn quân Tây Tiến đi qua.

Đoạn thơ không chỉ là nỗi nhớ về thiên nhiên miền Tây mà trung tâm của nỗi nhớ ấy còn là những người lính, những đồng đội cũ được Quang Dũng thể hiện bằng vẻ đẹp bi tráng trên chặng đường hành quân đầy chông gai, nguy hiểm.

Ấn tượng trong lòng người đọc về người lính Tây Tiến có lẽ bởi vẻ đẹp lạc quan trong chặng đường hành quân gian khổ qua câu thơ đầy chất lính:

"Heo hút cồn mây súng ngửi trời"

Đó là hình ảnh tếu táo, lạc quan trong gian khổ với vẻ đẹp hồn nhiên qua cách nói hóm hỉnh "súng ngửi trời". Nếu viết "súng chạm trời", nhà thơ sẽ chỉ tả được độ cao của đỉnh dốc mà khi đứng trên đó, mũi súng của người lính Tây Tiến như chạm cả vào nền trời. Còn ở đây, Quang Dũng đã gợi được "chất lính" trẻ trung, vẻ tươi mới, sức sống dạt dào trong tâm hồn của người lính Tây Tiến vốn xuất thân từ những thanh niên trí thức trẻ Hà Nội. Đồng thời còn mang đến người đọc sự mới lạ, hóm hỉnh đầy chất lính, mũi súng của người lính được nhân hóa thành hình ảnh "súng ngửi trời" tinh nghịch, đầy chất thơ, mang cảm hứng lãng mạn đồng thời khẳng định chí khí quyết tâm của người chiến sĩ chiếm lĩnh mọi tầm cao gợi cho người đọc đến với câu thơ của Tố Hữu:

"Rất đẹp hình anh lúc ráng chiều

Bóng dài trên đỉnh dốc cheo leo

Núi không đè nổi vai vươn tới

Lá ngụy trang leo với gió đèo"

Và trên chặng đường hành quân ấy dù với cái nhìn lãng mạn, tinh nghịch thì người lính Tây Tiến không thể tránh được sự thật đã có những người đồng đội:

"Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời"

Khi nói về cuộc chiến tranh khốc liệt ấy. Tác giả đã không né tránh hiện thực của những mất mát đau thương trong cuộc chiến . Trong cuộc hành quân gian khổ đã có những người ngã xuống vì kiệt sức. vì mũi súng của kẻ thù. Nhưng Quang Dũng đã thể hiện cách nói giảm, nói tránh về cái chết vừa xót xa ,vừa ngạo nghễ "không bước nữa" để rồi "bỏ quên đời" như một sự bình tĩnh, thản nhiên đón nhận cái chết, xem cái chết nhẹ tựa lông hồng. Nhớ những người đồng đội đã ngã xuống nhưng không gợi cảm giác bi luỵ. Hơn thế nỗi mất mát, niềm cảm thương được nói bằng giọng thơ ngang tàng, kiêu hãnh "Gục lên súng mũ bỏ quên đời".Đó là một tư thế chết trong chiến đấu, trong sự hiên ngang, bất khuất.

Sau chặng đường hành quân đầy gian khổ , có những lúc đồng đội hi sinh, đoàn quân Tây Tiến đã có dịp dừng lại một bản làng-Mai Châu

"Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi"

"Nhớ ôi"là một từ cảm thán mang tình cảm dạt dào, tiếng lòng của những người lính Tây Tiến. Câu thơ đậm đà tình quân dân, sự gắn kết tình nghĩa thủy chung giữa những người lính Tây Tiến và đồng bào Tây Bắc. Họ dừng chân nơi xóm núi sau chặng đường dài vất vả, họ quây quần trong niềm vui ấm áp, niềm hạnh phúc bên những nồi cơm còn thơm làn gạo mới.Nhớ mùi thơm "nếp xôi" hương vị của núi rừng Tây Bắc, của tình người thân yêu da diết, đằm thắm, sự gắn kết tình nghĩa thủy chung, giữa những con người miền Tây Bắc của Tổ quốc với bộ đội kháng chiến. Tình cảm ấy mãi mãi không thể phai mờ trong lòng những người lính Tây Tiến . Như Chế Lan Viên từng viết về tình quân dân ấy trong bài thơ "Tiếng hát con tàu"

"Anh nắm tay em cuối mùa chiến dịch

Vắt xôi nuôi quân em giấu giữa rừng

Đất Tây Bắc tháng ngày không có lịch

Bữa xôi đầu còn tỏa nhớ mùi hương"

Qua đoạn thơ trên Quang Dũng không chỉ thể hiện thành công nỗi nhớ về thiên nhiên và miền Tây hùng vĩ mà còn thành công với các biện pháp nghệ thuật như cảm hứng lãng mạn, bi trán. Sử dụng ngôn từ đặc sắc về địa danh, từ tượng hình, từ Hán Việt, kết hợp hài hòa chất nhạc và họa thơ.

Đoạn thơ mở đầu trong bài thơ "Tây Tiến" dù chỉ mới là khúc dạo đầu của một bản tình ca về nỗi nhớ, song cũng đã kịp ghi lại những vẻ đẹp rất riêng của thiên nhiên núi rừng Tây Bắc trên nền của bức tranh thiên nhiên dữ dội ấy, những người lính Tây Tiến hiện lên thật đẹp. Đồng thời thể hiện sự gắn bó của nhà thơ với thiên nhiên và con người nơi ấy là biểu hiện của một tấm lòng gắn bó với quê hương, đất nước. Đồng thời là tấm lòng trĩu nặng yêu thương với những người đồng đội, đồng chí của mình.

7 Bài văn phân tích tâm trạng của tác giả khi nhớ về Tây Bắc - Mẫu số 7

Vote

0%

Chiến tranh qua rồi. Thế hệ trẻ hôm nay không còn phải nghe những tiếng đạn bom gào thét đen kịt một vùng trời như những người lính năm xưa phải chứng kiến. Biết bao nhiêu người đã ngã xuống, bao nhiêu người đã phải bỏ lại một phần cơ thể mình trên chiến trường xa xôi… Khi chúng ta đang được tung tăng cắp sách tới trường, thì ở đâu đó có những trái tim đang nghẹn ngào, thổn thức với những kí ức đầy đau thương nhưng cũng đầy oanh liệt của năm tháng chiến tranh gian khổ khi xưa. Trong nỗi nhớ ấy, nhà thơ Quang Dũng đã viết :

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
..........
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.

Đoạn thơ trích trong bài Tây Tiến do Quang Dũng viết cùng với nỗi nhớ da diết về đoàn quân Tây Tiến, mà trong đó chính bản thân ông cũng là một người lính. Ông đã cùng đồng đội trải qua biết bao nhiêu gian khổ, bao nhiêu khó khăn, nay hòa bình lập lại cũng là lúc mọi người chia tay nhau trở về quê nhà. Ông nhớ lại kỉ niệm năm xưa, nhớ lại những gì mà đoàn quân đã trải qua… Bao nhiêu xúc cảm ùa về, ông dãi bày lên trang giấy cùng những vần thơ chân thành, giản dị.

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi !

Câu thơ mở đầu như khởi nguồn dòng cảm xúc đang trào dâng trong lòng nhà thơ. Theo sau đó là dấu chấm than ẩn chứa bao nghẹn ngào, lưu luyến khó nói được thành lời. Nhớ ! Mỗi nỗi nhớ chơi vơi…. Không ai hiểu nhớ chơi vơi là nỗi nhớ như thế nào nhưng có lẽ trong giây phút này, nhà thơ chỉ muốn được chạy ngay đến bên đồng đội của mình, ôm chầm lấy họ trong vòng tay thắm thiết, rồi cùng nhau ôn lại những kỉ niệm của một thời chiến tranh gian khổ nơi rừng thiêng nước độc với bao hiểm nguy, trắc trở rập rình. Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông… những cái tên đã trở thành dấu ấn trong mỗi người lính mà họ không bao giờ quên. Quang Dũng cũng vậy, bước chân họ đã cùng nhau trải qua biết bao sương gió, bao mỏm đá gập ghềnh, cùng nhau lội qua bao con suối, cùng nhau vượt thác, vượt đèo để chiến đấu hết mình vì Tổ quốc mai sau. Có những khi phải vượt qua con dốc khúc khuỷu, thăm thẳm, hay những ngọn đồi Heo hút cồn mây súng ngửi trời… Nhà thơ tái hiện lại những hiểm nguy trên con đường hành quân, người đọc có thể dễ dàng cảm nhận được trong cuộc hành trình ấy có rất nhiều trắc trở, nhưng giọng thơ của tác giả lại thể hiện sự hào hứng và tinh thần sẵn sàng, không bao giờ quản ngại khó khăn.

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Nhưng hỡi đồng đội thân yêu, hỡi những người lính can đảm, giàu lòng hi sinh, dù tinh thần có sắt đá đến mấy thì thân xác này vẫn chỉ là máu, là thịt, là xương. Và rồi, cũng đã có người ngã xuống giữa muôn trùng sóng gió :

Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời !

Có lẽ lúc này nước mắt nhà thơ đang thầm rơi trong lòng và trên đầu ngòi bút của ông như chất chứa bao cảm xúc nghẹn ngào. Không gì quý bằng mạng sống, nhưng nếu ai cũng chỉ biết giữ mạng sống cho riêng mình thì đất nước đâu có ngày được bình yên ? Bởi thế trong hình ảnh người lính ngã xuống vẫn ánh lên niềm quyết tâm rằng : anh sẵn sàng hi sinh cho đàn em, cho đồng bào, cho đất nước. Mạng sống quý thật đấy, đã mất đi rồi không bao giờ lấy lại được nữa, nhưng anh nguyện hiến dâng mạng sống mình cho những mạng sống khác được có ngày hạnh phúc, yên vui. Sự hi sinh của anh thật cao cả biết nhường nào. Tác giả đã đặt dấu chấm than cuối câu như một lời tiễn biệt linh thiêng để tiễn đưa anh về nơi an nghỉ cuối cùng. Đất nước này và thế hệ trẻ sau này mãi mãi nhớ ơn anh – những người lính đã chẳng tiếc thân mình, lại càng không tiếc máu và xương của mình cho thế hệ hôm nay. Và Quang Dũng – ông cũng tự thấy mình may mắn khi còn lành lặn trở về. Bởi thế, nỗi nhớ về đồng đội trong ông chưa bao giờ nguôi. Trong những lúc khó khăn nhất, gian khổ nhất, người ta mới thấm thía nhất tình người là gì. Những người lính – mỗi người một phương, nhưng luôn cùng chung một chí hướng là hướng về đất nước, hướng về hàng trăm nhân dân, hàng trăm em nhỏ đang thao thức được cắp sách tới trường. Thế nên, dù phải vượt qua bao gian khó, phải liều mình băng qua đạn bom, những người lính Tây Tiến nói riêng và người lính của cách mạng Việt Nam nói chung luôn sẵn sàng cống hiến hết tất cả những gì mình có. Tuổi trẻ, ước mơ, hoài bão và tình yêu nồng nàn trong sáng… các anh đều gác lại vì anh hiểu rằng phía sau mình còn biết bao nhiêu ước mơ, bao nhiêu đời trẻ đang sống, đang khát khao được độc lập, tự do, được hòa bình thống nhất.

Trong nỗi nhớ nồng nàn da diết, Quang Dũng cũng không quên có những Đêm Mường Hịch cọp trêu người, hay những chiều chiều oai linh thác gầm thét… Dù tất cả đã trở thành dĩ vãng nhưng xúc cảm về những năm tháng ấy vẫn còn mãi trong tim nhà thơ, trong tim những người lính đã từ cõi chết trở về. Và rồi, khi đạn bom lắng xuống, nhà thơ lại nhớ hình ảnh của người con gái giấu xôi nuôi quân giữa rừng :

Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.

Mùa em – chỉ có những người lính Tây Tiến và Quang Dũng mới hiểu mùa em là mùa như thế nào. Mùa mà mùi thơm của cơm nếp làm ấm lòng người chiến sĩ, mùa của những người con gái hiền dịu, khéo léo và can đảm, chịu thương chịu khó làm hậu phương vững chắc cho các anh có cơm ăn để giữ sức đánh lại kẻ thù.

Đoạn thơ chỉ có bấy nhiêu câu nhưng là cả một miền kí ức đáng nhớ trong lòng tác giả. Ở đó có hình ảnh người lính vừa oanh liệt, vừa bi tráng. Có người đã trở về với quê hương, đoàn tụ với gia đình, nhưng có những người đã mãi mãi bỏ lại đời xanh trên con đường hành quân đầy gian khó. Bao nhiêu cảm xúc vừa nhung nhớ, vừa hạnh phúc, và vừa cảm thương cho người lính được tác giả thể hiện trong từng câu thơ, từng vần chữ. Đoạn thơ đã cho người đọc thấu hiểu thêm về những năm tháng chiến tranh của dân tộc, đồng thời cảm nhận được công lao to lớn và tình đồng đội thắm thiết của đoàn quân Tây Tiến. Hòa bình đã lập lại nhưng những người lính ấy dù còn hay đã mất vẫn mãi mãi trường tồn cùng đất nước Việt Nam.

8 Bài văn phân tích tâm trạng của tác giả khi nhớ về Tây Bắc - Mẫu số 8

Vote

0%

Quang Dũng là một nhà thơ, một người họa sĩ, nhạc sĩ và cũng là một chiến sĩ cách mạng. Trong cuộc đời sáng tác văn học của mình, ông đã có một tác phẩm để đời. Đó chính là bài thơ "Tây Tiến". Với mạch cảm xúc xuyên suốt là là nỗi nhớ, tác phẩm đã thành công thể hiện tâm trạng, thái độ của nhà thơ về miền Tây Bắc cùng kí ức trên những chặng đường hành quân của đoàn binh Tây Tiến.

Quang Dũng đã từng được học bổ túc trung cấp quân sự ở Sơn Tây. Ngay sau đó, ông được giao chức Đại đội trưởng tiểu đoàn 212, Trung đoàn 52 Tây Tiến. Ông chỉ gắn bó với binh đoàn Tây Tiến và núi rừng tây Bắc trong khoảng một năm. Thế nhưng những kỉ niệm với con người, thiên nhiên nơi đây cùng tình đồng chí đồng đội thân thiết khiến ông ghi nhớ mãi. Sau này, Quang Dũng được chuyển về đơn vị khác nhưng nỗi nhớ Tây Tiến vẫn cứ khắc khoải trong lòng. Nhân dịp đại hội toàn quân, ông đã viết nên tác phẩm "Nhớ Tây Tiến", sau này được đổi tên thành "Tây Tiến" để bày tỏ nỗi niềm của mình. Chính vì thế, tất cả cảm xúc của bài thơ đều được gợi lên từ nỗi nhớ, từ những kỉ niệm cũ.

Mở đầu bài thơ, nhà thơ đã bộc bạch trực tiếp:

"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi"

Trong cuộc hành hương về quá khứ, tác giả đã bắt gặp dòng sông Mã đầu tiên. Đây là dòng sông chạy dọc theo biên giới Việt Nam, cũng là người bạn thân quen, gắn bó với bước đường hành quân của những người lính. Con sông này đã chứng kiến biết bao kỉ niệm vui buồn, là nhân chứng cho cả một thời kì lịch sử. Hai cụm từ "xa rồi" và "Tây Tiến ơi" như gợi lên nỗi tiếc nuối, khắc khoải của một người lính đã phải rời xa đơn vị, rời xa đồng đội gắn bó thân thiết để chuyển đến một nơi khác. Nhà thơ đã bộc lộ trực tiếp nỗi lòng của mình bằng điệp từ "nhớ": "Nhớ về rừng núi", "nhớ chơi vơi". Vần "ơi" ở hai câu thơ đem đến cho người đọc cảm giác mênh mang, khiến cho âm hưởng của nỗi nhớ như vang vọng khắp không gian Tây Bắc rộng lớn.

Trong những câu thơ miêu tả thiên nhiên, tác giả đã thể hiện sự hiểm trở, cheo leo của núi rừng và cả khung cảnh yên bình, thơ mộng dưới thung lũng, ở các bản làng. Chặng đường hành quân của những người chiến sĩ không hề bằng phẳng mà rất nguy hiểm. Họ phải đối mặt với "dốc khúc khuỷu", "dốc thăm thẳm", cái "heo hút" đến đáng sợ của cảnh vật, địa thế thay đổi đột ngột "ngàn thước lên cao" rồi lại "ngàn thước xuống". Thiên nhiên vùng Tây Bắc không chỉ hùng vĩ mà còn mang nét trữ tình, nên thơ. "Mường Lát hoa về trong đêm hơi", "Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi". Đây là những vẻ đẹp bình dị, gần gũi, thân thuộc mà nếu không có trái tim và tâm hồn lãng mạn, hào hoa thì không thể cảm nhận được. Từ việc ca ngợi khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ nhưng cũng rất trữ tình lãng mạn, nhà thơ Quang Dũng đã thể hiện niềm tự hào dành cho những người lính Tây Tiến luôn vững vàng trên những bước hành quân mặc cho khó khăn luôn rình rập.

Sau những chặng đường hành quân đầy vất vả, người lính lại hòa mình vào cuộc sống của người dân ở vùng núi Tây Bắc. Cả doanh trại bỗng sáng "bừng lên" nhờ những ngọn đuốc. Đêm hội bắt đầu, các cô thôn nữ xuất hiện trong bộ quần áo lộng lẫy. Người chiến sĩ tạm quên đi những khó khăn, nguy hiểm để thả hồn vào điệu múa đầy say đắm. Âm thanh vui tươi, rộn ràng của tiếng khèn càng làng cho không gian thêm phần nhộn nhịp. Tuy những khoảnh khắc ấy chỉ còn là kỉ niệm nhưng tiếng khèn, điệu múa đã làm sống dậy những kí ức trong lòng Quang Dũng, thôi thúc ông viết ra những vẫn thơ đầy chân thực, sống động.

Thoát ra khỏi khung cảnh rộn ràng, vui tươi của đêm liên hoan, nhà thơ chợt nhớ về chiều sương trên sông:

"Người đi Châu Mộc chiều sương ấy

Có thấy hồn lau nẻo bến bờ

Có nhớ dáng người trên độc mộc

Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa"

"Người đi" ở đây có thể là một người bạn nào đó của tác giả, cũng có thể là chính ông đang tự quay về Châu Mộc trong tiềm thức. "Chiều sương ấy" cũng là một buổi chiều có thật nhưng đã trôi xa về phía quá khứ. Chỉ còn tác giả ngồi ở làng Phù Lưu Chanh nhớ lại chiều sương mờ ảo, huyền hoặc trong tâm tưởng. "Có thấy", "có nhớ" vừa là câu hỏi cho "người đi", vừa là lời tự vấn của tác giả về những kỉ niệm xưa. Thế nhưng dường như những hình ảnh trong trí óc ông cũng đang dần mờ nhòe, nhạt nhòa trong chiều sương. Ông nhớ về rừng cỏ lau đung đưa đón gió hai bên bờ sông, về dáng người ngồi trên con thuyền độc mộc trôi giữa dòng, về những khi nước lũ mùa hạ, có những bông hoa rụng xuống trôi theo dòng. Khung cảnh huyền hoặc trong chiều hoàng hôn càng làm cho nhà thơ cảm thấy như càng nhớ lại càng hư ảo, mông lung. Những kí ức đó tuy rời rạc nhưng cũng đủ cho ta thấy vẻ thơ mộng, trữ tình của thiên nhiên miền Tây.

Với hai khổ thơ đầu tiên, Quang Dũng đã miêu tả lại thiên nhiên và con người miền Tây từ trong kí ức của mình. Từ đó, người đọc thấy được thái độ tự hào, yêu quý những người đồng đội trong đoàn binh Tây Tiến của tác giả. Ông ca ngợi những chiến binh luôn lạc quan, vững bước mặc cho phía trước có nhiều hiểm nguy khó khăn. Ta cũng thấy được cuộc sống sinh hoạt đầy vui tươi của con người cùng thiên nhiên thơ mộng, trữ tình miền Tây hiện về rất rõ nét trong nỗi nhớ của tác giả.

9 Bài văn phân tích tâm trạng của tác giả khi nhớ về Tây Bắc - Mẫu số 9

Vote

0%

Hơn sáu mươi năm đã trôi qua kể từ ngày bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng ra mắt bạn đọc. Sáu mươi năm! Thời gian dài đủ để nước chảy đá mòn, đủ để tóc xanh ngả muối tiêu, đủ để ta quên đi một con người, một tác phẩm văn học. Nhưng với “Tây Tiến” thì không, bài thơ vẫn vượt qua trở ngại của thời gian, vượt qua dư luận để ngày càng tỏa sáng trong lòng những người yêu thơ Việt Nam. Đọc “Tây Tiến”, người ta cảm nhận được vẻ đẹp hào hùng, oai hùng, sự hy sinh bi tráng của người lính Tây Tiến và vẻ đẹp hùng vĩ, thơ mộng của thiên nhiên miền Tây… Tất cả những vẻ đẹp ấy, hòa cùng nỗi nhớ của chất trữ tình. Bằng ngòi bút lãng mạn và tài hoa, Quang Dũng đã tạo nên nỗi nhớ một cách sâu lắng và xúc động:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

…

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”

Đoạn thơ được đặt ở đầu bài thơ thể hiện sâu sắc tâm trạng của tác giả khi nhớ về mảnh đất Tây Bắc và đồng đội của mình.

Tây Tiến là một chi bộ quân đội được thành lập đầu năm 1947, gồm phần lớn là thanh niên trí thức Hà Nội. Nhiệm vụ của họ là phối hợp với quân đội Lào để bảo vệ biên giới phía Tây. Năm 1948, Tây Tiến giải tán lập trung đoàn 52, Quang Dũng cũng đi đơn vị khác. Ngay sau khi rời đơn vị cũ, Quang Dũng đã sáng tác bài thơ này.

Nỗi nhớ về Tây Bắc và những người đồng đội được thể hiện trong chất trữ tình ở hai câu thơ đầu:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi”

Dòng sông là một tín hiệu nghệ thuật rất hay trong văn học, tượng trưng cho sự lưu giữ những kỉ niệm khó quên. Bài thơ viết về Tây Tiến, nhưng được mở đầu bằng hình ảnh sông Mã. Đó là dòng sông chảy dọc miền Tây Bắc, địa bàn hoạt động của những người lính Tây Tiến. Sông Mã đã trở thành chứng nhân của lịch sử, người bạn lớn chia sẻ buồn vui và hơn thế nữa, dòng sông đã bao lần tiễn đưa những người lính trở về quê hương thân yêu. Nó đã trở thành dòng sông cảm xúc chở đầy trái tim con người.

Hình ảnh sông Mã xuất hiện cùng Tây Tiến và được đặt ở giữa “xa rồi” vừa có ý nghĩa với cả Tây Tiến và sông Mã, vì “xa” nên ở trong lòng nhân vật trữ tình gợi lên nỗi nhớ. Sự đồng hành của sông Mã với Tây Tiến đã bộc lộ một khuôn mẫu: nỗi nhớ thiên nhiên (Tây Bắc) bao giờ cũng gắn liền với nỗi nhớ đồng đội. Điệp ngữ “nhớ” ở đầu mỗi câu trong câu thơ thứ hai được điệp lại bằng từ “chơi với” tạo nên sự đối lập đầy ấn tượng. Nhớ “chơi vơi” là nỗi nhớ da diết, một nỗi nhớ khó tả, bởi nó bộc lộ nhiều nỗi niềm. Âm “ơi” là âm mở, có âm vang dài lan tỏa. Tiếng “ơi” mở đầu ở câu thứ nhất kéo dài sang câu thứ hai như một tiếng gọi cất lên từ vách đá của núi rừng Tây Bắc, ngân vang từ nỗi nhớ của một bóng hình trữ tình ngàn năm.

Nỗi nhớ trải khắp núi rừng bao la và bủa vây lòng người. Câu thơ ngâm tưởng như nhẹ nhàng, nhưng lại bồng bềnh, kéo dài, lan tỏa trong thời gian và không gian, như nhấc nhân vật trữ tình ra khỏi thực tại, đọng lại trong nỗi nhớ triền miên, vô tận. Nỗi nhớ này vẫn thao thức qua những địa danh quen thuộc: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông. Đây không phải là những cái tên vô hồn mà chúng gắn bó với nhà văn. Nó gợi nhớ đến những vùng hoang vu xa xôi ở Tây Bắc, một miền đất xa xôi – nơi những người lính Tây Tiến bước đi trong sương mù, mịt mù. Nỗi nhớ cũng tạo nên những kỉ niệm cho bức tranh Tây Bắc khắc nghiệt mà hùng vĩ để tôn vinh chân dung người lính Tây Tiến:

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

Cái hùng vĩ của cảnh vật được tô đậm thêm ở những hình ảnh miêu tả đầy ấn tượng. Câu thơ “Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm” sử dụng những vần trắc liên tiếp nhau như con đường gập ghềnh, thăng trầm trong chiến tranh của người lính. Đường hành quân nhọc nhằn như đường lên trời, thiên nhiên cùng con người đã tạo nên hình ảnh thú vị “súng ngửi trời”. Mũi súng của người chiến sĩ được nhân hóa tạo nên hình tượng người lính vừa tinh nghịch, vừa thơ mộng. Nó củng cố ý chí, quyết tâm của người lính. Chính vì phẩm chất quân nhân trẻ trung ấy mà họ không phai nhạt mà vươn lên như những chiến sĩ. Lúc này, thiên nhiên không còn là đối tượng để ngắm nhìn nữa mà là đối thủ ngàm thước lên cao, ngàn thước xuống”.

Bốn câu thơ là sự kết hợp tuyệt vời giữa vần và nội dung. Thay đổi linh hoạt như một cuộc diễu hành vất vả lên xuống nhanh chóng. Có những lúc tâm hồn con người chìm đắm trong những khoảnh khắc đẹp đẽ “nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”. Đứng từ trên núi cao nhìn xuống, giữa bao la rộng lớn, trong khi cơn mưa xa khiến mọi thứ vừa hư vừa thực, thì “nhà ai” gieo vào lòng người lính có lẽ không phải là sự băn khoăn mà là niềm thương nhớ. Bức tranh thiên nhiên được nhìn từ nhiều góc độ, và mỗi góc nhìn lại có một ấn tượng khác nhau về vẻ đẹp. Đi theo dòng hoài niệm của nhà thơ, dường như người đọc cũng tham dự vào những hồi ức về những thử thách của dân tộc và cùng chung vui với họ.

Trong bốn câu thơ sau, nhà thơ thể hiện sự hy sinh bi tráng của người chiến sĩ trong cuộc hành trình đầy chông gai, khó khăn, nguy hiểm.

“Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”

Trong cuộc hành quân gian khổ ấy, có những người lính Tây Tiến đã ngã quỵ vì kiệt sức. Cách nói giảm nói tránh trước cái chết, vừa xót xa vừa ngạo nghễ, như thể đón nhận cái chết một cách thản nhiên, vô tư, khi cái chết được coi nhẹ như lông hồng. Để tăng thêm sự bi tráng cho sự hi sinh, Quang Dũng đã tô điểm thêm cho khung cảnh thiên nhiên những âm thanh hãi hùng. Tất nhiên là có nguy hiểm, có nguy hiểm đến tính mạng nhưng trong mắt những chàng trái dũng cảm không kém phần tinh nghịch, đó chỉ là “gầm thét”, “trêu người” mà thôi.

Bên cạnh hình ảnh thiên nhiên Tây Bắc, cuộc sống của người dân nơi đây có thể bắt gặp trong một số hình ảnh tuy thoáng qua nhưng rất gợi hình.

“Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”

Các chi tiết “cơm lên khói”, “Thơm nếp xôi” là những hình ảnh gần gũi, quen thuộc gợi hình ảnh gia đình đầm ấm, hạnh phúc. Đứng đầu dòng thơ nhẹ nhàng bay bổng là “Mai Châu”, nơi hương thơm gợi nhớ đất lành. Nỗi nhớ của nhân vật trữ tình mộng hùng vĩ, người lính Tây Tiến lạc quan giữa núi rừng khắc nghiệt mà còn ở tình cảm nồng hậu với đồng bào Tây Bắc.

Đoàn binh Tây Tiến nay đã “xa xôi” nhưng có bao giờ quên rằng bữa xôi đầu còn tỏa nhớ mùi hương ấy. Hai chữ “mùa em” là một sáng tạo độc đáo của ngôn ngữ thơ. “Mùa em” là mùa của những cô gái trẻ với vẻ đẹp e ấp, duyên dáng, để lại trong lòng người lính trẻ bao nhiêu yêu thương, nhớ nhung. Có lẽ vì thế mà lời thơ trở nên uyển chuyển mềm mại, lời thơ tình trở nên ấm áp hạnh phúc. Mọi khó khăn dường như bị gạt bỏ, thay vào đó là sự lạc quan và tràn ngập yêu thương.

Đoạn thơ để lại dấu ấn đẹp trong thơ ca kháng chiến, thành công của tác phẩm chính là sự kết hợp hài hòa giữa khuynh hướng sử thi kết hợp với cảm hứng lãng mạn. Thêm vào đó là các yếu tố nghệ thuật như việc sử dụng nhiều từ tượng hình, tượng thanh, điệp ngữ, nhân hóa, tương phản… tất cả đã tạo nên một đoạn thơ hay và có giá trị.

10 Bài văn phân tích tâm trạng của tác giả khi nhớ về Tây Bắc - Mẫu số 10

Vote

100%

Ai đã là lính, từng trải qua chiến tranh thì trong lòng thường có những kỷ niệm khó quên. Ký ức này đánh thức và hồi sinh khi nó được gọi lại. Quang Dũng cũng vậy. Những năm tháng của người lính gắn bó với đoàn quân anh hùng, nhà thơ này đã khơi nguồn cảm hứng để ông viết Tây Tiến, một bài thơ của bản hùng ca ra đời từ hiện thực tàn khốc. Khổ đầu của bài thơ là đoạn văn ghi lại những kỉ niệm vẹn tròn và đầy lưu luyến của nhà thơ về thời đi lính:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

..Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.”

Hai câu thơ mở đầu đã tạo ngay ấn tượng về nỗi nhớ:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi.”

Những tiếng “xa rồi Tây Tiến ơi!” nhà thơ nói với sự tiếc nuối từ trái tim mình. Tiếng lòng này cất lên thật tha thiết, đồng thời như có tiếng vọng vọng vào đá, ngân nga không dứt trong không gian rằng: “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi! Hình ảnh tự nhiên hiện lên trong không gian. Đó là dòng sông Mã hùng vĩ, kiêu hãnh chảy từ thượng Lào sang Việt Nam, đó là rừng, núi trùng điệp, những nơi đã để lại dấu tích của đoàn quân Tây Tiến trong chiến tranh. Nhưng giờ đã ra đi, làm sao tránh khỏi nỗi nhớ nhung trong lòng người lính Tây Tiến năm xưa? Nỗi nhớ này có địa chỉ, có nơi chốn như ăn sâu vào lòng người, nó bâng khuâng, mơ hồ như một nỗi buồn xa xăm… Có lẽ nhà thơ đã đạt được cái tài và cái tình này trong bài thơ “Nhớ về rừng núi núi nhớ chơi vơi!”

Từ hai câu thơ đầy cảm hứng ấy, dòng hoài niệm của nhà thơ mở ra, lan tỏa, bởi từng dòng ký ức giờ đây bừng tỉnh, lay động lòng người. Còn đây hình ảnh ấn tượng về “đoàn quân mỏi” giữa Sài Khao , mịt mù sương khói… Tính chân thực sinh động của hình ảnh thơ cho ta hình dung ra thái độ, dáng vẻ của đoàn quân trước khó khăn, trong những ngày gian khổ, khi phải ra trận, đối mặt với những thiếu thốn, khó khăn. Hiện thực nhưng cũng rất lãng mạn bởi hình ảnh đoàn quân mệt mỏi được thể hiện trong một khung cảnh thiên nhiên tưởng tượng. Tiếng sương rơi, tiếng hoa đến, hơi đêm… chợt làm mờ cả khung cảnh và tạo ấn tượng đa chiều trong tâm trí người đọc.

Ở Quang Dũng, khung cảnh thiên nhiên hiện lên trong kí ức và không gian là một hình ảnh nước đôi đối lập:

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,

Heo hút cồn mây, súng ngửi trời.

Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống,

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.”

Chuyến hành quân gian khổ của những người lính Vệ quốc mở ra trong một không gian đa chiều. Ta như nghe thấy tiếng bước chân, hơi thở của người chiến sĩ trên chiến trường gian khổ trong câu thơ đầy vần trắc “Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm”. Ta còn thấy cả một con đường đầy gian nan và bất ngờ khi Quang Dũng viết: “Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống”.

Đặc biệt với hình ảnh “Heo hút cồn mây súng ngửi trời” câu thơ không chỉ diễn tả những bước gian nan trên. Trên đường đánh giặc, ta còn thấy phẩm chất của người lính và người lính qua một sự kết hợp bất ngờ nhưng thú vị: súng ngửi trời.

Biết bao gian nan thử thách, như muốn quật ngã các chiến sĩ cách mạng lại vừa khích lệ họ tiến lên, đưa đến cuộc chinh phạt. Cảnh rừng dốc, dốc dựng, mây mù, độ cao thấp ngút ngàn “nghìn thước lên, ngàn thước xuống” vậy mà bỗng hình ảnh sự sống hiện ra, như tạo nên một thế giới cân đối: “nhà ai Pha Luông mưa xa khơi ”. Bên sự nguy hiểm khốc liệt của thiên nhiên là cuộc sống yên bình của con người, bỗng tái hiện lại giọng điệu, không khí thơ Quang Dũng, tạo nên sự uyển chuyển trong cách diễn đạt đã trở nên rất tài hoa:

“Chiều chiều oai linh thác gầm thét,

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.

Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói,

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.”

Quang Dũng đã sống dậy bằng những kí ức khó phai mờ của đoàn binh Tây Tiến, thêm vào bút pháp hoài cổ rất tài hoa bằng hàng loạt hình ảnh tương phản bổ sung cho nhau một cách hài hoà. Những chuỗi kí ức về thiên nhiên và con người như những thước phim vừa hiện thực vừa giàu trí tưởng tượng, giàu cảm xúc và tài hoa đã góp phần làm nên thành công về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ.