Phật giáo là một trong những tôn giáo lớn trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Phật giáo có từ rất lâu đời, gắn liền với quá trình hình thành và lịch sử của dân tộc Việt Nam. Những công trình kiến trúc mà phật giáo để lại luôn được chú ý và trở thành những địa điểm tâm linh và khám phá cho nhiều người. Trong phật giáo, có những hình ảnh ẩn dụ phố biến thường được xuất hiện ở những ngôi chùa, tịnh thất, sách vở phật giáo, đặc biệt là trong những công trình kiến trúc Phật giáo. Tuy nó là những biểu tượng phổ biến nhưng ít ai biết và hiểu được nó mang ý nghĩa gì và xuất phát từ đâu. Hãy cùng Topshare tìm hiểu đó là những biểu tượng nào, nó xuất phát từ đâu và có ý nghĩa gì trong đạo Phật qua bài viết dưới đây nhé.
1 Hoa sen
Hoa sen trong phật giáo là biểu tượng của sự thuần khiết và sinh hóa hồn nhiên. Theo kinh Lalitavistara, phần tâm linh của con người thì vô nhiễm, giống như hoa sen mọc trong bùn mà không bị hôi tanh bởi bùn. Còn theo Phật giáo Mật tông thì trái tim con người giống như đóa sen hàm tiếu, khi Phật tính phát triển bên trong thì đóa sen sẽ nở. Đây chính là ý nghĩa của việc Phật ngồi trên tòa sen. Hoa sen trong Phật giáo có thể sử dụng tất cả các màu sắc, trừ màu xanh da trời.
+ Sen trắng tượng trưng cho sự thuần hóa của nhân tính, bồ đề tâm hay còn gọi là giác tâm, thường có 8 cánh ứng với Bát chính đạo.
+ Sen đỏ tượng trưng cho bản chất nguyên thuỷ của trái tim, là đoá hoa của tình yêu, đam mê và sự năng động. Đây là loại sen của Quan Thế Âm.
+ Sen xanh là biểu tượng của trí tuệ, tri thức của chiến thắng của tinh thần đối với các cảm quan. Đây là loại sen của Văn Thù Sư Lợi, hiện thân của trí tuệ viên thành.
+ Sen hồng là loại sen tối thượng, thường được dành cho các vị tối cao, là đoá sen của những vị tu theo giáo phái nguyên thủy.
+ Sen tím thẫm là đóa sen huyền diệu, biểu thị những ảnh tượng của phái Mật tông.
2 Biểu tượng chữ vạn
Trên ngực các pho tượng Phật, trên những bìa sách hay trong những trang kinh sách Phật giáo, ta thường thấy hình chữ VẠN. Cách viết giống như hai chữ S bắt chéo thẳng góc với nhau, trông như cái chong chóng đồ chơi của trẻ em.
Chữ Vạn nguyên tiếng Phạn là Swastika được phiên âm là “Thất-lợi-bạt-tha” và được dịch nghĩa là “cát tường hải vân” (vầng mây lành trên biển) hay “cát tường hỷ triền”(vòng xoay tốt lành).
Chữ Vạn là một trong ba mươi hai tướng tốt của Phật, vị trí trên ngực. Nó biểu thị công đức vô lượng của Phật. Chữ VẠN là phù hiệu, không phải là chữ viết. Viết xoay bên trái hay bên phải đều được.
3 Pháp luân (Bánh xe luân chuyển)
Pháp luân (Bánh xe luân chuyển) là biểu tượng tượng trưng cho bàn chân, bàn tay của đức Phật. Bánh xe có tám nan tượng trưng cho Bát chính đạo và sự diệu dụng của trí tuệ, giúp chấm dứt vô minh và đoạn tận khổ đau; trục bánh xe nêu biểu cho sự rèn luyện trong khuôn khổ giới luật, hỗ trợ cho tâm được ổn định; vành bánh xe biểu thị cho sự kiểm soát và nhất tâm trong khi hành thiền, giống như vòng bánh xe và nan bánh xe được giữ bởi trục của nó. Bánh xe Pháp luân tượng trưng cho giáo pháp – chân lý của vũ trụ.
4 Tam bảo - Triratana
Tam bảo là "Ba ngôi báu", ba cơ sở chính của Phật giáo: Phật, Pháp, Tăng, tức là bậc giác ngộ, giáo pháp của bậc giác ngộ và những người bạn đồng học.
Người ta khi quy y cửa Phật sẽ gọi là quy y Tam Bảo, có nghĩa là quy y Phật (người dẫn đường), quy y Pháp (phương pháp diệt khổ của Phật), quy y Tăng (Tăng đoàn là những người cùng tu hành với mình).
5 Bảo Tán Cái (Lọng báu) - Chattra
Lọng báu tượng trưng cho đầu của đức Phật. Lọng có ý nghĩa bảo vệ tránh sự thiêu đốt của phiền não, đọa lạc và thoát khỏi khổ đau. Khi tặng lọng báu cho ai, ngụ ý cầu nguyện người đó luôn nhận được sự gia hộ và che chở của Tam Bảo.
Chiếc lọng này cũng thể hiện cho hoàng gia, cho đẳng cấp cao có giá trị tinh thần to lớn. Hình tượng của Phật trong tranh vẽ cổ thường có người che lọng đi kèm.
