Xôi là một món ăn dân dã, gắn bó với nhiều thế hệ người Việt, là nét tinh hoa văn hóa trong ẩm thực Việt Nam. Nhắc đến xôi, không ai là không ăn, không ai là không biết. Là món ăn được ưa chuộng từ trẻ nhỏ, người già, từ học sinh, cho đến người đi làm. Những buổi sáng đi làm, đi học, ủ vội gói xôi trong túi là đảm bảo một ngày chắc bụng rồi. Xôi không chỉ là lựa chọn tuyệt vời cho bữa sáng, mà đặc biệt xôi còn là một trong những món không thể thiếu trong mâm cỗ của nhiều gia đình, thể hiện sự ấm no, sung túc và mong gặp nhiều may mắn. Món xôi cũng được chế biến đa dạng và phong phú, tùy vào từng loại xôi và phong tục tập quán mỗi vùng, mỗi miền, và tùy theo khẩu vị của mỗi người. Cùng Topshare khám phá những món xôi ngon không cưỡng nổi của người Việt Nhé!
1 Xôi ngũ sắc
Xôi ngũ sắc từ lâu đã được biết đến là đặc sản ẩm thực của vùng Tây Bắc. Gọi là xôi ngũ sắc thì xôi thường có 5 màu: trắng, đỏ, xanh, tím, vàng. Năm màu này tạo thành một tổng thể, tượng trưng cho âm dương ngũ hành, cho tình đoàn kết của các dân tộc anh em.
Xôi ngũ sắc của vùng cao được nhuộm hoàn toàn bằng lá rừng như co khảu, khảu đen. Những ai đã được tận mắt nhìn thấy vẻ đẹp của mâm xôi ngũ sắc, ngửi thấy mùi thơm ngào ngạt và được nếm miếng xôi dẻo quánh, béo ngậy do chính tay người Thái làm, chắc hẳn sẽ không thể quên được món ăn vừa đẹp mắt lại vừa ngon miệng này. Ngày nay, khi ngày càng có nhiều khách du lịch đến với vùng cao, món xôi này còn được xem như một đặc sản hút khách của người Tây Bắc.
2 Xôi ngô (xôi bắp)
Ngô thì vùng nào chẳng sẵn, nhưng nấu được nồi xôi ngô thì cần rất nhiều công đoạn, làm làm sạch vỏ, sạch mày, rồi trộn với nếp đồ lên sao cho dẻo mà không nát. Nấu xôi ngô cần lựa ngô nếp, nhưng không quá non, trước khi luộc bấm thử hạt không còn sữa để ngô chín, có thể tách hạt ngô dễ dàng. Xóc đều nếp đã ngâm qua đêm với ngô hạt, chút muối rồi cho lên chõ đồ chín. Đậu xanh hấp chín rồi đồ tơi. Hành tím phi vàng giòn để ráo mỡ.
Xôi ngô ngon nhất cần mỡ gà rán thơm. Thêm chút mỡ gà vào nắm xôi, hạt gạo bóng bẩy. Cái thơm, ngậy, vàng tươi của mỡ gà không hề làm món ăn thêm ngán ngấy mà ngược lại, càng làm vị giác thấy đậm đà hơn. Đậu xanh vàng tươi, hạt ngô trắng tinh, hành phi vàng sẫm, đĩa xôi nhìn riêng sắc màu đã muốn nếm thử.
Xôi ngô cũng có ở nhiều vùng miền, có miền ăn kèm với dừa nạo, mè rang, còn như ở Hà Nội là kết hợp cùng đỗ xanh đồ, mỡ hành, na ná như xôi xéo. Món xôi này gây ấn tượng bởi cái dẻo của nếp cái đi kèm vị ngô thơm.
3 Xôi xéo
Xôi xéo một món ăn thân thuộc với bữa sáng của người dân Hà Nội, gắn liền với tuổi thơ của rất nhiều lứa học sinh. Xôi xéo còn có tên gọi là xôi lúa, nguyên liệu chẳng có gì nhưng cách làm khá kì công, và để có được miếng xôi ngon lại càng khó hơn nữa.
Cái đặc biệt của xôi xéo là hạt xôi dẻo, vàng ươm do được ngâm với nước nghệ. Những hạt xôi dẻo thơm ấy khi đưa cho khách sẽ được thêm những lát đỗ xanh đồ nhuyễn nắm chặt chuẩn bị từ trước. Cuối cùng là rưới thêm mỡ hành và không thể thiếu món hành phi giòn rụm, thơm nức. Càng lý tưởng hơn nữa là khi gói xôi ấy được gói trong chiếc lá sen. Đặc biệt, trong tiết trời lạnh buốt của mùa đông, gói xôi xéo nóng hổi, ăn miếng nào ấm cái bụng đến đó.
4 Xôi vò
Món xôi này nổi tiếng là cầu kỳ và tinh tế dù nguyên liệu vẫn chỉ là đỗ xanh và gạo nếp quen thuộc. Để làm món này, trước tiên cần đồ đỗ rồi giã cho nhỏ, trộn cho tơi kế đó trộn vào gạo nếp để đồ.
Xôi vò khó ở chỗ khi đồ cần hết sức lưu ý hạn chế hơi nước không rơi vào mặt xôi, xảy ra tình trạng xôi nát. Khi xôi chín, cần đổ nhanh ra mâm sạch để xôi bay bớt hơi nước. Món xôi vò khi ăn vừa mềm, vừa ngậy, ăn không hoặc ăn cùng chè cũng rất hợp. Với nhiều gia đình, xôi vò còn là món không thể thiếu trong nhiều dịp cỗ bàn.
5 Xôi gấc
Người Việt ta vẫn quan niệm rằng màu đỏ là màu của hạnh phúc, màu thắm của sắc xuân, là biểu tượng cho sự may mắn, tốt lành. Bởi thế, vào bữa cơm tất niên hay trên mâm cỗ cúng gia tiên ngày đầu năm mới, người Việt thường chuẩn bị thêm một đĩa xôi gấc như niềm tin sẽ được nhiều lộc, nhiều may mắn trong cả năm.
Xôi gấc có vị dẻo thơm của những hạt lúa nếp, có màu đỏ tươi tắn, còn chứa đựng đủ vị bùi, béo, ngậy... rất đặc trưng từ quả gấc. Món xôi này không chỉ mang đến vị lạ, ngon trong ngày tết, giàu vitamin tốt cho sức khỏe mà còn gửi gắm một giá trị tinh thần cho ngày tết truyền thống Việt Nam.
bài viết cùng người đăng