Phượng Vĩ - một loài cây không thể không nhắc đến trong ký ức của bao thế hệ học sinh Việt Nam. Vì thế trong chương trình văn học cấp 2, cây phượng thường được lựa chọn làm đề tài cho các bài văn thuyết minh về cây cối. Cây phượng sừng sững trong hầu hết các sân trường, dịu dàng tỏa bóng mát cho các cô cậu học trò. Dưới gốc phượng, bao kỉ niệm thơ ngây trong sáng của các cô cậu học sinh hình thành, để rồi mỗi khi nhìn lại lòng ta bỗng thấy bồi hồi, xao xuyến. Để giúp các bạn có thêm những ý tưởng cho bài văn của mình, Topshare đã tổng hợp 10 bài văn mẫu thuyết minh về cây phượng hay nhất. Hy vọng sẽ cung cấp được cho các bạn những thông tin bổ ích, làm nền móng và là hành trang làm phong phú thêm bài làm của mình.
1 Thuyết minh về cây phượng - Bài văn số 1
Trong như năm tháng được làm học sinh, mỗi chúng ta ai cũng có cho mình những kỷ niệm đẹp nhất, đáng nhớ nhất. Đó có thể là bóng dáng hình ảnh của một cây phượng vỹ, đứng sừng sững giữa hai bên lối đi vào sân trường như hai chú lính gác cổng. Đặc biệt hơn chính là những bông hoa phượng vĩ, loài hoa gợi nhắc biết bao nhiêu ký ức buồn vui của tuổi học trò.
Phượng vĩ không phải là loài cây có nguồn gốc từ Việt Nam mà chúng đến từ đất nước mang tên Madagascar. Delonix regia là tên khoa học của loài hoa màu đỏ này. Bên cạnh cái tên phượng vĩ thì loài cây này còn được gọi là xoan tây, điệp tây. Phượng vĩ thích hợp sống ở môi trường có khí hậu nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới: khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều, nhiệt độ cả năm đều trên ngưỡng 20 độ C. Loài cây này du nhập vào Việt Nam là nhờ người Pháp vào những năm cuối thế kỷ 19, họ trồng chúng ở các thành phố lớn như Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng. Trong đó, loài cây này có lẽ được trồng nhiều ở tỉnh Hải Phòng và chính những chùm hoa mang sắc đỏ của phượng vỹ đã giúp thành phố này mang tên “ thành phố hoa phượng đỏ”. Ngày nay, chúng ta thường bắt gặp hình ảnh cây phượng ở bất kỳ đâu trên lãnh thổ Việt Nam, đặc biệt là ở nơi có khuôn viên rộng như trường học, cơ quan, công viên.
Loài cây phượng này thuộc gia đình thân gỗ, có lớp vỏ ngoài màu nâu, thân cây xù xì và sần sùi. Phải cần có đến hai bạn học sinh tiểu học thì mới ôm hết trọn thân của một cây trưởng thành. Những cây nào mà sống thọ thì trên thân cây còn xuất hiện những cục u xung quanh. Cây phượng có chiều cao trung bình dao động từ 10m cho đến 15m, nếu cây sống lâu năm thì có thể vượt ngưỡng 20 m. Tức là chiều cao của nó ngang với chiều cao của một ngôi nhà có hai tầng. Là loại cây được lựa chọn trồng trong khuôn viên của trường học bởi vì thân phượng tỏa ra rất nhiều tán lá để tạo bóng mát cho bọn học trò vào những giờ ra chơi. Đây là loài cây thuộc họ nhà rễ cọc nên chúng bám vào đất rất sâu và chắc, nhằm hút nước và chất dinh dưỡng để nuôi sống cây, mà không cần bàn tay chăm sóc của con người quá nhiều. Khi mà lớp đất ở trên bề mặt rễ cây phượng bị xói mòn, ta sẽ thấy những rễ phượng hiện ra với hình thù ngoằn ngoèo, chi chít như những con rắn con. Cũng vì nhờ những ưu điểm trong cấu tạo của bộ rễ mà phượng có thể vững vàng chịu đựng trước mưa gió, bão bùng ở một đất nước nhiều thiên tai như là Việt Nam.
Phượng là loài cây lá kép, có kích thước khá nhỏ, chỉ chừng 0,5 cm. Từng chiếc lá nhỏ bé và mỏng như lá me, mọc đối xứng nhau qua một tán lá nhỏ hình xương lá. Những chiếc lá tuy bé nhỏ là thế nhưng khi kết hợp lại với nhau, chúng tạo nên những tán lá cây vô cùng cao và rộng. Từ thân cây mọc ra những cành chính, rồi từ cành chính tiếp tục nhô ra những cành nhỏ hơn và cứ như vậy mà tạo ra một chiếc ô khổng lồ giữa không trung. Chiếc ô ấy không chỉ tạo bóng mát vào mỗi giờ ra chơi của bọn học sinh mà còn giúp che những cơn mưa đầu mùa đến bất chợt. Lá phượng có màu sắc chuyển đổi theo mùa, mùa xuân là màu xanh non, hè đến thì màu sắc bậc đầu sẫm hơn, thu về thì bắt đầu ngả vàng. Để rồi khi vào đông, phượng rụng hết lá, để lại mỗi thân cây và cành cây khẳng khiu cho đến khi mùa xuân năm sau trở lại.
Điều mà mỗi học sinh đều trông chờ nhất trong năm chính là giây phút hoa phượng nở. Đó là vào mỗi tháng sáu, khi tiếng ve bắt đầu râm ran khắp mọi nẻo đường. Bông hoa phượng chủ yếu có năm cánh và mỏng manh. Trong số ấy thì có một cánh có cấu tạo dày hơn, mọc thẳng hơn và có kích thước lớn hơn những cánh hoa còn lại và duy nhất cánh hoa ấy có màu xen lẫn vài đốm trắng. Ở chính giữa của mỗi bông hoa chính là nhụy hoa và nhị hoa, có hình bầu dục, giúp bông hoa vô cùng thu hút và rạng rỡ. Bởi lẽ vậy mà những loài ong hay bướm thậm chí là con người đều bị lôi cuốn. Điểm riêng của hoa phượng là chúng không mọc đơn lẻ mà kết thành từng chùm tạo nên ngọn lửa đỏ rực, làm bừng sáng cả một vùng trời. Khi hoa phượng rụng hoặc gặp phải cơn gió mạnh, cánh hoa sẽ bay bay trong gió, tạo nên một khoảnh khắc vô cùng đẹp. Điều ấy đã tạo nên điểm nhấn cho loài cây này, giúp chúng thu hút ánh nhìn của mọi người xung quanh. Khi mùa hoa đi qua cũng là lúc xuất hiện những quả phượng màu xanh, dài khoảng 20cm đến 60cm và có quả thì cong hình lưỡi liềm. Khi quả già đi thì có nhiều hạt ở bên trong và vỏ ngoài của quả chuyển sang đen. Hạt của quả phượng có thể ăn được và sử dụng để làm bộ gõ trong âm nhạc mang tên Maraca.
Phượng là loài cây vô cùng phổ biến bởi chúng được trồng ở khắp mọi nơi trên đất nước Việt Nam. Phượng không phải là loài cây khó sống ở nước ta nên việc chăm bón cho cây không gặp quá nhiều khó khăn. Chúng có chế độ sinh trưởng đơn giản, khả năng chịu được hạn rất tốt. Ngoài ra chúng sống rất vững vàng ngay cả địa hình có nhiều thiên tai. Chúng thường được trồng ở những nơi công cộng như công viên, khu vui chơi giải trí, trường học, các cơ quan, trên đường phố vỉa hè. Tán cây phượng rộng lớn giúp tạo bóng mát cả một khoảng không gian cho bọn học sinh vào mỗi giờ ra chơi. Khi tiếng trống trường vang lên, học sinh mỗi lớp học ùa ra như bầy ong vỡ tổ, chạy đi tìm chỗ để vui chơi. Nhờ có bác phượng, nhóm bên này thì chơi trò nhảy dây, bắn bị, nhóm bên kia thì chơi trốn tìm. Ở một góc khác dưới bóng phượng, có một nhóm bạn đang tỉ tê những câu chuyện nói dở, những mẩu chuyện tấu hài giúp giải tỏa căng thẳng sau một giờ học mệt mỏi. Đây còn là địa điểm lý tưởng để có một không gian ôn bài tuyệt diệu. Tán lá phương còn giúp ta trú tạm khi có một cơn mưa bất chợt trút xuống, khi bác nông dân nghỉ chân trên đường đi làm về. Phượng giúp tô thêm màu sắc tươi sáng cho từng dãy phố con đường vào mỗi mùa hoa nở, hè về. Khung cảnh kết hợp giữa sắc đỏ của hoa phượng cùng sắc tím của bằng lăng sẽ tạo nên một bức tranh vô cùng rạng rỡ.
Bên cạnh những công dụng giúp che bóng mát và tạo nên vẻ mỹ quan đô thị thì mỗi bộ phận của phượng cũng có những vai trò nhất định đối với đời sống của con người. Đâu tiên là thân phượng, thuộc loài thân gỗ nên có thể dùng để sản xuất ra các vật gia dụng như bàn, ghế, cửa. Vỏ cây và rễ cây phượng dùng để điều chế thuốc trị bệnh sốt rét và hạ nhiệt. Thứ hai là phượng thuộc nhóm rễ cọc nên chúng bám rất chắc vào đất nên người dân còn trồng phượng để phòng chống xói mòn đất, đặc biệt là những vùng thường xuyên gánh chịu lũ. Tán lá cây rộng nên góp phần chắn gió vào mỗi mùa bão về.
Cứ mỗi mùa hoa phượng nở là mùa thu lại về, là mùa các bạn học sinh bắt đầu nghỉ hè. Buồn hơn nữa là giây phút học sinh năm cuối cấp phải chia tay bạn bè của mình để thi vào một ngôi trường mới. Từng bức ảnh kỷ yếu lưu giữ về giây phút chia tay bên cây hoa phượng vẫn còn đến bây giờ. Chắc có lẽ mỗi chúng ta ai cũng từng là học sinh, cũng biết cái cảm giác háo hức chờ ngày phượng ra hoa. Là giây phút đua nhau trèo lên cây ngắt nhánh hoa phượng về ép vào trang vở, có vài đứa nghịch ngợm thì dùng dép ném lên. Các bạn nam là người giúp các bạn nữ hái hoa, rồi cùng chia nhau mang về ép vào từ trạng lưu bút. Đó là cánh hoa tạo thành cánh bướm, nhụy hoa thì dùng làm râu bướm và chờ ngày hoa khô lại hoặc ra cho nhau làm kỷ niệm. Cảm giác ấy hình ảnh ấy rồi sẽ trở thành kỷ niệm trong mỗi chúng ta, để bây giờ vẫn còn có cái để mà nhớ lại, ôn lại. Bởi sự thân thuộc của hình ảnh cây phượng với người dân Việt Nam con người người Việt Nam mà phượng đã trở thành nguồn cảm hứng cho biết bao nhạc sĩ, nhà thơ, nhà văn. Với các tác phẩm quen thuộc mà có lẽ chúng ta đã được nghe qua như bài hát Phượng hồng, Phượng buồn,...
Phượng sống từ 20 năm cho đến 30 năm thì thân cây bắt đầu mục nát, già cỗi và chết. Nếu được chăm sóc và ở môi trường thuận lợi hơn như trường học hay cơ quan thì tuổi thọ có thể tăng lên đến 50 năm. Bởi hình ảnh cây phượng, hoa phượng là một phần kỷ niệm trong những năm tháng cắp sách đến trường của học sinh nên hoa phượng đỏ còn có tên gọi khác là “ hoa học trò”. Có thể nói rằng, tình cảm mà lứa tuổi học sinh dành cho hoa phượng thật sự đặc biệt, đó là ký ức về những năm tháng vui tươi nhất, hồn nhiên nhất của đời học sinh.
Cây phượng vĩ là người bạn của lũ học trò, người bạn của nông dân của mỗi con người Việt Nam. Phượng đã mang lại cho đất nước này những lợi ích không chỉ về vật chất mà còn những giá trị tinh thần thật đáng quý, thật thiêng liêng. Dù là một loài cây vô tri vô giác nhưng phượng đã trở thành một biểu tượng một hình ảnh không thể thiếu đối với mỗi người học sinh.
2 Thuyết minh về cây phượng - Bài văn số 2
Chắc hẳn ai đã từng đi qua tuổi học trò đều thấy nhớ, thấy thương một thời áo trắng mộng mơ, ngây thơ mà trong sáng. Tuổi học trò gắn liền với biết bao nhiêu kỉ niệm, nhưng có lẽ kỉ niệm bên những gốc phượng có thể sẽ không bao giờ quên. Mỗi khi tiếng ve râm ran trong các vòm lá, khi ánh nắng như rót vàng rót mật xuống trần gian thì cũng là lúc hè về, phượng nở. Phượng nở mang theo hoài niệm, nỗi nhớ thương vơi đầy, là người bạn đồng hành trong suốt quãng đời học sinh. Có lẽ vì thế mà người ta gọi phượng với một cái tên âu yếm “cây học trò”.
Phượng có tên khoa học là Delonix regia, thuộc họ Caesalpiniaceae, có nguồn gốc từ Madagascar. Phượng phân bố rộng rãi ở các nước nhiệt đới ẩm, đặc biệt mọc tốt ở những nơi có lượng mưa từ 1.00 đến 2.00 mm/năm. Vì điều kiện phù hợp nên khu vực Caribe trồng rất nhiều phượng vĩ.
Phượng là loài cây thân gỗ. Rễ phượng thuộc loại rễ cọc, cắm sâu xuống lòng đất để hút chất dinh dưỡng, một vài rễ to trồi cả lên mặt đất, trông như những con rắn bò ngoằn ngoèo. Thân phượng rất cao, từ 6 – 12 mét. Cây bé thì chiều ngang bằng một vòng tay người lớn, còn cây to thì hai người ôm mới xuể. Thân cây màu nâu sẫm đầy những vết sần, cục u nhuốm màu thời gian. Từ thân mọc ra nhiều cành to và nhỏ như những cánh tay vươn ra tứ phía để đón ánh nắng mặt trời. Lá cây là loại lá kép, màu xanh cốm, mỏng và nhỏ như lá me, mọc đối xứng nhau. Tán cây cao và rộng, trông ra như những chiếc ô khổng lồ. Vì thế phượng được trồng nhiều ở trên đường, trong công viên sân trường vừa để làm đẹp, vừa cho bóng mát.
Hoa phượng có năm cánh to, mỏng, mịn như nhung, màu đỏ thắm hoặc đỏ cam. Cánh hoa thứ năm mọc thẳng, cánh hoa này lớn hơn một chút so với bốn cánh kia và lốm đốm màu trắng/vàng hoặc cam/vàng (cũng có khi trắng/đỏ). Phượng nở rực rỡ nhất vào tháng Sáu. Hoa phượng mọc thành từng chùm to, mỗi cành lại có nhiều chùm như thế, trông xa như những đốm lửa khổng lồ. Ở giữa hoa là nhuỵ hoa có hình bầu dục, dài và cong. Tụi học trò thường lấy nhụy hoa để chơi chọi gà vào những giờ ra chơi. Những cô bạn gái dịu dàng còn lấy cánh hoa phượng ép trong cuốn nhật ký để lưu giữ những kỷ niệm, hoặc là:
“Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng
Em chở mùa hè của tôi đi đâu”
(Phượng hồng)
Hết mùa phượng nở, quả phượng bắt đầu phát triển. Quả là loại quả đậu có màu nâu sẫm khi chín, dài tới 60 cm và rộng khoảng 5cm. Bên trong là hạt phượng có thể rang lên để ăn hoặc làm củi đốt.
Ở Việt Nam, phượng được trồng ở những thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Sài Gòn, Đà Nẵng. Ở Hà Nội, ven Hồ Tây có “con đường hoa phượng” vì có mấy trăm cây phượng được trồng hai bên đường, đem đến vẻ đẹp rực rỡ cho thủ đô mỗi khi hè về. Còn Hải Phòng được mệnh danh là “thành phố hoa phượng đỏ”.
Cây phượng từ xưa đến nay đã trở thành nguồn cảm hứng cho biết bao nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ sáng tác:
“Cánh phượng hồng.. còn ép hoài trang vở
Mỗi hè về.. nỗi nhớ lại miên man
Tuổi thanh xuân.. lời thương ấy nồng nàn
Những kỉ niệm.. vẫn ngập tràn rung động”
(Phượng hồng – Quốc Phương)
Hay
“Xin em giữ mãi khung trời hạ
Để phượng đừng phai nhạt sắc hồng
Mai mốt anh về ươm giọt nắng
Cho cành phượng thắm trổ thêm bông”
(Giữ hạ - Quốc Phương)
Nhà thơ Thanh Tùng có bài thơ “Thời hoa đỏ” đã được nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng phổ nhạc thành bài hát cùng tên, viết về những kỷ niệm của tuổi trẻ với mùa hoa phượng vĩ, tản văn “Hoa học trò” của Xuân Diệu. Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã lấy sắc đỏ của hoa phượng để đặt tên cho tập truyện ngắn “Hạ đỏ” của mình. Không phải nghiễm nhiên mà hoa phượng được mệnh danh là “hoa học trò”. Không phải là sắc tím biếc thủy chung và nhanh tàn như hoa bằng lăng, hoa phượng rực rỡ suốt mùa hè, suốt một mùa thi, chở cả bao hoài niệm, ước mơ của tuổi học trò. Mỗi khi nhìn thấy hoa phượng đơm bông, học trò cuối cấp lại rưng rưng nỗi nhớ, trào dâng nỗi xúc động xốn xang:
“Hoa phượng đỏ sân trường như muốn nói
Mùa chia ly đỏ chói giấc mơ đầu”
Ngày tổng kết, ai cũng đội trên đầu mình được vòng được kết từ hoa phượng nhưng ý nghĩa vô cùng. Cây phượng đứng ở giữa sân trường như bác bảo vệ già ngày ngày che mát cho sân trường, cho lũ học trò vui đùa thỏa thích
“Hoa học trò” cứ thế khẳng định vị trí của mình trong đời sống học trò nói riêng và con người nói chung. Sắc đỏ rực rỡ đã làm say đắm bao tâm hồn nhiều thế hệ. Nếu ai đã từng đi qua quãng đời học trò chắc hẳn đều ghi nhớ những kỉ niệm gắn với cây phượng thân yêu.
3 Thuyết minh về cây phượng - Bài văn số 3
Trong cuộc sống và những kỷ niệm học sinh, mùa hạ thường đến bằng mùa thi, cùng với những nhánh phượng vỹ đỏ ối lấp ló báo hiệu ngày chia tay. Cùng với màu đỏ rực của phượng vỹ, là những hàng lưu bút, là những món quà nho nhỏ lưu niệm tặng nhau của những cô cậu học trò. Phượng vỹ dường như là nhân chứng cho những tình yêu, lãng mạn mơ mộng vu vơ của thời học trò áo trắng cắp sách. Và còn nhiều nữa. Trong mỗi chúng ta, nếu đã trải qua thời áo trắng đến trường, ắt hẳn mỗi người đều mang một kỷ niệm đặc biệt, gắn liền với phượng vỹ. Từ bao giờ, phượng vỹ trở thành biểu hiện của mùa hạ, và của một thời học trò. Có phải vì thế mà phượng vỹ còn có cái tên Hoa Học Trò?
Phượng Vỹ có thật nhiều tên, từ tên khoa học Delonix regia, thuộc gia đình Caesalpiniaceaẹ Họ poincianas có cùng một họ với đậu(Leguminosae), giống Delonix. Nguyên giống phát xuất từ Madagascar, phượng vỹ đã được đi du lịch đến khắp mọi miền nhiệt đới trên thế giới, nhất là Đông Nam Á và châu Mỹ Latin. Có lẽ vì màu sắc rực rỡ đỏ rực nổI bật trên nền trời, nên phượng vỹ được so sánh như những ngọn lửa giữa rừng chăng? Chỉ biết rằng, màu đỏ thắm của phượng vỹ đã được thổ dân vùng Madagascar cho vào hạng hoàng tộc của thảo mộc, cũng như nó được công nhận là hoa biểu tượng cho xứ Puerto Rico.
Thuộc vào loại thân mộc, cây phượng vỹ cao khoảng 6-12 mét, với tàn lá xoè rộng như chiếc dù lớn, với những cành dài khoảng 20-40cm, dày đặc những lá kép nhỏ li ti. Hoa phượng đỏ thẫm, đường kính khoảng 6-10cm mỗi hoa, với năm cánh hoa xoè rộng. Cánh hoa đỏ thẫm với những đốm đậm li ti trên cánh, và một trong năm cánh hoa màu vàng cam, với những đốm đỏ thẫm, hơi quăn góc, và thô hơn những cánh còn lại. Bên trong nhụy hoa là tập hợp của mười nhánh, dài khoảng 10cm, với phấn hoa thu hút ong bướm. Sau khi hoa tàn, từ đài hoa mọc ra trái phượng, dẹp và dài khoảng 2 feet, khi chín đen thẫm và vỏ cứng, với hạt phượng màu nâu thẫm bên trong. Trái phượng có thể được dùng làm củi đốt. Ở những miền quê Việt nam, đôi lúc hạt phượng được đem rang trong cát để ăn vì có nhiều dầu, vị bùi bùi thơm thơm.
Trong ngành tinh chế hóa chất, hương và dầu thơm của phượng vỹ được dùng trong việc xoa bóp làm giảm căng thẳng cơ bắp. Hương phượng vỹ giúp chúng ta có thể tách rời khỏi những phiền toái, và những cuộc tranh cãi không cần thiết. Biết sử dụng hương hoa phượng, người ta có thể thoải mái hơn, cũng như cảm thấy nhẹ nhàng hơn để bắc nhịp cầu liên lạc giữa người với người. Bởi mùi hương hơi nồng, nhưng lại rất dễ dàng ăn sâu vào lòng người, cũng như sự chuyển vận và dễ dàng hòa nhập vào môi sinh, phượng vỹ vì thế được người ta tin tưởng có tác dụng làm cho con người bớt căng thẳng, dễ dàng kết bạn, dễ đi sâu vào lòng người…Nó giúp người ta giao thiệp dễ dàng hơn, và lịch sự hơn với nhau, cũng như vượt qua được những bực bội, giận dữ, để tâm hồn thoải mái hơn.
Phượng Vỹ được gọi là mệnh phụ của những loại cây cảnh. Với tán cây rực rỡ, hào nhoáng mỗi khi hoa nở rộ, loại cây duyên dáng này xứng đáng để được liệt kê vào hạng hoàng tộc trong tất cả các loại cây cảnh. Phượng vỹ nở rất lâu, và mùa phượng vỹ thường kéo rất dài, từ tháng năm, sáu đầu mùa hạ, cho đến cuối mùa vào tháng chín. Thông thường vào mùa hạ ở những vùng nhiệt đới hay có giông bão, thế mà phượng vỹ lại rất kiên cường, và rất đáng ngạc nhiên rằng sau những cơn mưa bão đó, cây vẫn không bị đốn, và hoàn toàn không sao cả. Chỉ có những cành cây giòn sẽ gãy, để cho cả lùm cây phượng không bị đốn vì gió. Có thể vì thế mà cây phượng tồn tại được dưới trời bão chăng?
Vì cái đẹp của phượng vỹ, và vì sự bền bỉ của cây phượng qua bao nhiêu năm tháng, dù trụi cành giữa mùa đông nhưng xanh tươi trong những tháng ngày còn lại trong năm, và vì tán lá xanh um mở rộng như chiếc dù che nắng mưa, phượng vỹ có lẽ vì thế được ưa chuộng trong những khuôn viên học đường. Cũng có lẽ vì vậy mà phượng vỹ thường hay được trồng trong những công viên, dọc theo hai bên đường phố hầu tạo được bóng mát trên đường, và làm cảnh đẹp mỗi mùa phượng nở. Có lẽ vì vẻ đẹp của hoa phượng khá rực rỡ, lại rất lạc quan, nên mỗi năm vào tháng sáu, miền nam Florida thường tổ chức hội hoa Phượng Vỹ (Royal Poinciana Fiesta) để cùng thưởng hoa, như người Nhật thường có hội hoa Sakura chăng? Chỉ biết, hàng năm, tại quê nhà, mỗi mùa phượng vỹ nở rộ, là mỗi người trong chúng ta lại nao nao nhớ về một mùa phượng vỹ riêng của chính mình. Cũng có lẽ vì vẻ đẹp của phượng vỹ mà biết bao người, từ u đến Á, đã viết biết bao nhiêu mẩu truyện, làm biết bao nhiêu bài thơ, họa bao bức tranh, và nhất là phối âm bao nhiêu bản nhạc riêng cho phượng vỹ, ví dụ như bản "Poinciana", và có phải vì thế, bao tâm hồn thi sĩ bắt đầu biết nhớ, và biết mong "Sớm Nở Phượng Yêu"…..
4 Thuyết minh về cây phượng - Bài văn số 4
Có một màu hoa đỏ đang rực cháy trong sân trường, trong trái tim tôi và dù đã đi qua bao mùa hoa đỏ như thế trong lòng tôi vẫn luôn cảm thấy bâng khuâng, xao xuyến. Đó là màu đỏ tươi thắm của những bông hoa phượng, cây phượng nơi góc sân trường đã bao lần trổ hoa, bao lần chào đón và tiễn đưa các thế hệ học sinh, âm thầm lặng lẽ ghi dấu biết bao kỉ niệm vui buồn. Cây phượng cũng chỉ như bao loài cây khác nhưng nhờ có con người mà chúng đã trở nên thật đặc biệt với những ý nghĩa vô cùng sâu sắc.
Chúng ta đã quá quen thuộc với hình ảnh cây phượng trên khắp mọi nơi, từ Bắc vào Nam, từ đường phố, công viên trường học hay ngay trong vườn nhà cũng có cây phượng, thế nhưng đã mấy ai biết về nguồn gốc của loài cây này. Nơi được coi là quê hương của loài cây phượng nằm ở Madagascar - một đảo quốc nằm gần Châu Phi trên Ấn Độ Dương. Từ đây họ hàng của cây phượng đã được phân tán đi khắp nơi trên thế giới, bởi vậy mà nó có rất nhiều tên gọi khác nhau, ở Việt Nam thường gọi là “hoa phượng” hay “phượng vĩ”, “phượng vỹ”, còn bên Trung Quốc họ gọi hoa phượng là “phượng hoàng mộc”, tên tiếng Anh của loài hoa này là “flamboyant”.
Phượng là một loài cây cổ thụ, với giống phượng đại thân cây có thể cao đến 20 mét, gốc cây bằng cả một người ôm. Thân cây phượng dù già cỗi cũng không bị xù xì xấu xí, bởi chúng được thay áo liên tục với lớp vỏ mới trông khá nhẵn nhụi, khi cạo nhẹ lớp vỏ màu nâu sẽ thấy ngay màu xanh của thân cây. Thân cây càng lớn thì tán cây càng to, cây phượng ít phát triển chiều cao mà chủ yếu là phát triển mặt tán, càng lớn càng muốn tán của mình che được nhiều hơn, ôm trọn một mái nhà hay góc vườn nào đó. Tán của nó rất dày, rất ít những tia nắng có thể lọt qua được, nó tạo nên những bóng râm rộng và mát mẻ.
Người ta trồng phượng cái chính là bóng râm nhưng chủ yếu cũng là ngắm hoa, chẳng ai lại không bị thu hút ánh nhìn bởi hoa phượng bởi cái màu đỏ chót chói lọi rực rỡ của nó dù không muốn nhìn cũng cố tình chen vào tầm mắt. Phượng mọc hoa thành từng chùm lớn, mỗi chùm 4-5 cành hoa, hoa phượng rực rỡ nhưng mỏng manh, những cánh hoa dài cuống nhỏ với 4 cánh nhỏ màu đỏ tươi còn một cánh hoa to lốm đốm màu trắng. Nhìn bông hoa phượng giống như những vũ công mặc chiếc váy xòe màu đỏ đang nhún nhảy.
Lá phượng lại giống đuôi chim, lá phức nhỏ li ti màu xanh nhạt, ở Việt Nam phượng thường có thời kì rụng lá đến trơ trụi cả cây. Quả phượng rất dài, khoảng 30-50cm, quả già thường cứng, dẹt và có màu nâu sẫm. Có thể nói phượng là loài cây “dễ tính”, tuy chúng chỉ phát triển ở vùng nhiệt đới hay cận nhiệt đới nhưng lại có thể chịu hạn, chịu mặn tốt.
Cây phượng đã đi vào cuộc sống của con người ngày một gần gũi, thân thương, nó được đem trồng ở khắp nơi, làm bóng mát, làm cây cảnh ở hè phố, cơ quan trường học hay vườn nhà. Đặc biệt hoa phượng nơi sân trường đã là một biểu tượng cho mùa hè, cho thời học sinh, ve kêu hoa phượng nở, học sinh tạm chia tay nhau nghỉ hè. Những xúc cảm mà hoa phượng mang đến đã được các nghệ sĩ nắm bắt trọn vẹn, có người đã viết ca khúc về hoa phượng, làm thơ về phượng vĩ như bài hát “Mùa hoa phượng nở” của nhạc sĩ Hoàng Vân, bài thơ “Phượng hồng” của Quốc Phương. Còn đối với những người học trò, có ai lại chưa từng nhặt hoa phượng ép cánh hoa vào trang sách rồi chờ cánh hoa khô trao tặng cho nhau làm kỉ niệm. Dưới gốc cây phượng chơi trốn tìm, dưới bóng cây phượng ngồi kể chuyện cho nhau nghe rồi đến khi nghỉ hè chia tay lại tặng nhau những bông hoa phượng để tình bạn sẽ mãi tươi thắm như những cánh hoa.
Cây phượng nói chung và hoa phượng nói riêng xứng đáng là một người bạn, là tri kỷ gắn bó với bao người. Mỗi mùa hoa phượng nở rồi tàn đã gieo vào lòng người bao cảm xúc, nỗi niềm thương nhớ, tiếc nuối xen lẫn hy vọng.
5 Thuyết minh về cây phượng - Bài văn số 5
Cây phượng hay phượng vĩ, xoan tây, điệp tây là một loài thực vật có hoa sinh sống ở vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới. Phượng vĩ là một loài cây vốn rất quen thuộc trong đời sống con người. Người ta trồng phượng vĩ ở khắp mọi nơi để lấy bóng mát. Vào mùa hoa nở, cả cây đỏ rực màu hoa gây ấn tượng mạnh mẽ.
Loài cây phượng có nguồn gốc từ Madagascar. Từ loài cây hoang dại, với tán hoa ấn tượng, ngày nay người ta đã trồng nó ở khắp nơi trên thế giới để lấy bóng mát và làm đẹp không gian.
Tại Việt Nam, phượng vĩ được người Pháp du nhập vào trồng khoảng những năm cuối thế kỷ 19 tại các thành phố lớn như Hải Phòng, Đà Nẵng, Sài Gòn. Hiện nay, phượng vĩ là loài cây được trồng rộng rãi từ miền Bắc và miền Nam trên vỉa hè, công viên, trường học và trong các không gian cây xanh khác.
Phượng là loài cây gỗ lớn cao từ 10 đến 15m, vỏ thân màu xám trắng, nhẵn, phân cành nhánh nhiều, lớn, dài, mọc nghiêng, tán rộng. Lá kép lông chim 2 lần với 20 đôi lá phụ, lá rụng thưa vào mùa khô tháng 1-3 hàng năm, sắc lá có màu xanh bóng.
Thân cây phượng ít khi mọc thẳng mà thường phân ra thành nhiều cành nhánh xum xuê. Gốc cây thường to bè, gồ ghề, rễ nổi lên khỏi mặt đất. Người ta phát hiện cây phượng trong rừng thường mọc thành đám lớn và chiếm một khoảng không gian rất rộng.
Hoa nở đỏ rực vào những cơn mưa đầu mùa cuối tháng 4 đầu tháng 5. Hoa cụm lớn dài 20-30cm, nang hoa xếp thưa, xòe rộng, hoa lớn màu đỏ tươi hay đỏ cam với cánh tràng có cuống dài, phiến rộng, dúm răn reo, trong đó có cánh lớn màu cam đỏ và các vạch đốm màu trắng, nhị có bao phấn cong màu đỏ.
Quả Phượng rất lớn, dài 20-60cm, rộng 4-6cm, dẹp, vỏ hóa gỗ, hạt cứng, dài, đen có vân màu. Phượng cần khí hậu nhiệt đới hay cận nhiệt đới để phát triển tốt, nhưng nó có thể chịu được các điều kiện khô hạn và cả ở đất mặn.
Cây phượng vĩ được trồng bằng hạt hoặc bằng chồi. Cây tái sinh hạt và chồi đều mạnh, có thể trồng ở mọi loại địa hình khác nhau như: Vùng đồi núi, khu vực trung du, tại các đường phố, trường học, ven biển…
Cây phượng thuộc loại ưa ánh sáng nên cứ được trồng ở những nơi nhiều ánh sáng là cây phát triển mạnh, thường không kén đất nên rất dễ trồng… Phượng vĩ có sức sống mạnh mẽ, chịu được khô hạn, phát triển nhanh, phân tán rộng, là loại cây trồng lấy bóng mát điển hình của nhiều quốc gia trên thế giới.
Cây thường nở hoa vào khoảng tháng 5-6 hằng năm. Hoa phượng thường nở khá đồng loạt tạo nên một bức tranh màu đỏ thật ấn tượng.
Nhược điểm lớn là tuổi thọ không cao: cây trồng trên đường phố chỉ 30 tuổi là đã già cỗi, thân có dấu hiệu mục rỗng, sâu bệnh, nấm bắt đầu tấn công. Còn cây trồng trong công viên, trường học thì có thể có tuổi thọ cao hơn nhưng cũng chỉ đạt 40-50 năm tuổi.
Trong điều kiện hoang dã, nó là loài đang nguy cấp, nhưng nó được con người trồng ở rất nhiều nơi. Ngoài giá trị là cây cảnh, nó còn có tác dụng như một loài cây tạo bóng râm trong điều kiện nhiệt đới, do thông thường nó có thể cao tới một độ cao vừa phải rồi bắt đầu phân tán rộng tạo bóng che khá lớn. Lá phượng nhỏ, mau hoai mục không gây ô nhiễm môi trường. Cây phượng khá thân thiện đối với môi trường sống của con người nên được chọn làm giống cây trồng ở nhiều nơi.
Quả phượng khô chắc với nhiều dáng hình độc đáo, thường được dùng làm đồ trang trí hoặc khí cụ âm nhạc.
Gỗ phượng thuộc nhóm gỗ tạp, thuộc loại trung bình, dùng trong xây dựng, đồ gỗ dân dụng, đóng hòm, xẻ ván. Cây cho vỏ và rễ làm thuốc hạ nhiệt, chống sốt. Vỏ cây có thể sắc nước uống trị sốt rét, đầy bụng, tê thấp, giảm huyết áp. Lá trị tê thấp và đầy hơi.
Cây phượng với bộ rễ đồ sộ, thường nổi lên trên mặt đất, có vai trò chống xói mòn, bảo vệ đất rất tốt. Ở nhiều nơi, người ta trồng phượng trên các đồi trọc để cải tạo đất.
Cây phượng vĩ từ lâu đã được con người yêu mến và tôn vinh trong cuộc sống của mình. Tại nhiều quốc gia, cây phượng được xem như là một “vũ công có điệu múa mê hồn” bởi sắc đỏ đầy ấn tượng và khả năng sinh tồn của nó. Bơi thế, người ta thường trồng cây phượng ngay trong những khuôn viên thân thiện và gần gũi như đường phố, trường học, cơ quan, trước cổng nhà, thậm chí là trong vườn hoa cây cảnh.
Với những chùm nụ chi chít trên cành xen lẫn trong khóm hoa đỏ rực trong ngày hè nắng cháy, cây phượng được xem như loài cây có sức sống mãnh liệt, vượt lên trên nghịch cảnh để sinh tồn và tỏa sáng.
Gặp gỡ chuyện trò hay uống cốc nước mát dưới gốc cây phượng, nói chuyện về cuộc sống luôn là thú vui của người nông dân. Những em bé thường hay nhặt cánh hoa phượng chơi trò xếp hoa hay tìm bắt những con học trò quanh gốc phượng gợi nhớ về những tháng ngày tuổi thơ yên bình và tươi đẹp của mọi vùng quê. Mỗi khi nhìn cánh hoa phượng đỏ rơi đầy trên sân trường hay góc phố nào đó không khỏi khiến ta bồi hồi nhớ về kỉ niệm thời học trò trong trắng, hồn nhiên và thơ mộng. Có thể nói, sắc đỏ hoa phượng vĩ đã in dấu ấn đậm nét, trở thành một phần tươi đẹp trong bất kì người học sinh nào.
next post
bài viết cùng người đăng