Top 10 trong Top 10 ca khúc lấy cảm hứng từ hình ảnh người phụ nữ Việt Nam thời chiến hay nhất.
Bà mẹ Gio Linh qua tiếng hát Thái Thanh
Bà mẹ Gio Linh là tên một bài hát của nhạc sĩ Phạm Duy được sáng tác năm 1948. Đây được coi là ca khúc đầu tiên nói về bà mẹ liệt sĩ trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Bà mẹ Gio Linh trong bài hát của Phạm Duy nói về những người mẹ có thật ở làng Mai Xá, xã Gio Mai, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị, đó là hai mẹ Diêu Cháu (tức bà Lê Thị Cháu, còn chồng tên Nguyễn Diêu, dân làng quen kêu là mẹ Diêu Cháu) và mẹ Hoàng Thị Sáng. Bài hát trở nên rất nổi tiếng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và sau đó vẫn được ưa chuộng tại miền Nam Việt Nam trước năm 1975, nhưng sau khi chiến tranh Việt Nam chấm dứt năm 1975, bài hát bị cấm trên toàn cõi Việt Nam cùng với những bài khác của ông.Cho đến nay người thể hiện bài hát này được đánh giá cao nhất là ca sĩ Thái Thanh.
Ngày 16/08/1948, để đàn áp, khủng bố tinh thần dân làng Mai Xá nhằm dập tắt phong trào kháng chiến. Thực dân Pháp chặt đầu Nguyễn Đức Kỳ và Nguyễn Văn Phi đem bêu ở đình làng sau dời ra bến đò trước chợ. Lúc đó anh Nguyễn Đức Kỳ xã đội trưởng.
Hay tin, bà Diêu Cháu (mẹ anh Nguyễn Đức Kỳ), Khương Thị Mén (dâu cả bà Cháu), bà Hoàng Thị Sáng (mẹ của anh Nguyễn Văn Phi), Bùi Thị Con (người em dâu bà Sáng) ra chợ bỏ vào thúng mang thủ cấp hai anh về.
Địch cho quân lùng sục. Cả hai gia đình đều mang thủ cấp con mình cất lên “tra” (cái sàn gỗ trên nóc trần nhà, nơi những ngôi nhà dân vùng này ngày xưa làm để cất giữ hạt giống ngô, thóc...).
Đợi khi giặc rời làng về đồn, gia đình đưa thủ cấp anh Nguyễn Đức Kỳ đi chôn ở vùng cồn Go của làng Mai Xá Thị, còn thủ cấp anh Nguyễn Văn Phi được chôn tại nghĩa địa cồn Dài, xóm Kênh, làng Mai Xá Chánh.
Sau này, thân xác của hai anh đã được mang về chôn cùng thủ cấp sau nhiều năm lưu lạc. Hai anh đều được công nhận là liệt sĩ. Mộ của hai anh được chôn trong nghĩa trang gia tộc. Ngoài ra, ở nghĩa trang liệt sĩ xã cũng có một nấm mộ gió đề tên Nguyễn Văn Phi để tưởng nhớ