Phượng Vĩ - một loài cây không thể không nhắc đến trong ký ức của bao thế hệ học sinh Việt Nam. Vì thế trong chương trình văn học cấp 2, cây phượng thường được lựa chọn làm đề tài cho các bài văn thuyết minh về cây cối. Cây phượng sừng sững trong hầu hết các sân trường, dịu dàng tỏa bóng mát cho các cô cậu học trò. Dưới gốc phượng, bao kỉ niệm thơ ngây trong sáng của các cô cậu học sinh hình thành, để rồi mỗi khi nhìn lại lòng ta bỗng thấy bồi hồi, xao xuyến. Để giúp các bạn có thêm những ý tưởng cho bài văn của mình, Topshare đã tổng hợp 10 bài văn mẫu thuyết minh về cây phượng hay nhất. Hy vọng sẽ cung cấp được cho các bạn những thông tin bổ ích, làm nền móng và là hành trang làm phong phú thêm bài làm của mình.
6 Thuyết minh về cây phượng - Bài văn số 6
Nhắc đến loài hoa phượng vĩ là nhắc đến một loại hoa đại biểu cho mùa hè gắn liền với tuổi học trò. Và mỗi khi nhìn thấy những chùm phượng đỏ rực rỡ một góc trời cũng là lúc các bạn học trò lại bước vào một mùa thi vất vả, một mùa báo hiệu sự chia ly thật buồn. Chả vì thế mà nó được đặt cho cái tên vô cùng thân thương “hoa học trò”.
Loài phượng vĩ này có rất nhiều tên gọi khác nhau như xoan tây, điệp tây, hoa nắng… thì nó còn có tên khoa học là Delonix regia. Loài này sinh trưởng rất tốt trong những vùng khí hậu nhiệt đới hay cận nhiệt đới tuy nhiên nó vẫn có thể chống chọi với điều kiện khô hạn và những vùng đất mặn. Tổ tiên của loài phượng này có xuất xứ từ vùng Madagascar. Người ta tìm thấy giống cây này tại các khu rừng ở tây Malagasy. Chính vì thế nó đã làm một chuyến du lịch đi đến khắp mọi miền nhiệt đới trên thế giới và phổ biến nhất là ở Đông Nam Á và các nước Mỹ La Tinh. Loài hoa này được xứ sở Madagascar xếp vào những loại hoàng tộc thảo mộc và là biểu tượng cho đất nước Puerto Rico. Loài hoa này du nhập vào Việt Nam từ thế kỉ thứ 19 do người Pháp mang về trồng. Nó vô cùng phổ biến ở những thành phố như: Hải Phòng, Đà Nẵng, Sài Gòn… khắp dải đất hình chữ S đâu đâu cũng có bóng dáng của loài hoa này phổ biến ở là những không gian như trường học, công viên, bệnh viện….
Loài cây này có chiều cao phổ biến từ 5- 12m với những tán lá xòe rộng và dày đặt cạnh nhau như một chiếc dù khổng lồ. Mỗi cành lá dài khoảng 20 -40cm, lá nhỏ li ti có màu xanh lục hơi nhạt . Cánh hoa có màu đỏ thẫm dài đến 4-5cm, mỗi bông hoa gồm có 5 cánh xòe rộng như những chiếc chong chóng. Hoa có 4 cánh màu đỏ thẫm rực rỡ còn cánh thứ 5 thì mọc thẳng hơi xoăn và màu khác lạ trắng xen lẫn những đốm đỏ li ti. Đến khi hoa tàn sẽ mọc thành những quả phượng dài đến 60cm và rộng chừng 5cm, khi quả chín có màu đen thẫm và vỏ cứng bên trong chứa những hạt phượng nâu thẫm. Chính nhờ những đặc điểm lý tưởng này mà nó được mệnh danh là loài cây đa màu sắc nhất thế giới.
Đặc biệt đối với những cô cậu học trò thì loài cây này càng trở nên đặc biệt. Nó ghi dấu ấn quan trọng với tuổi học trò. Mỗi khi hoa phượng nở là báo hiệu trước một mùa thi, dù có kết quả tốt hay không thì đây cũng là quãng thời gian quý giá các bạn có thể nghỉ ngơi và thư giãn. Những bông phượng vĩ không chỉ báo hiệu một thời khắc quan trọng của tuổi học trò mà nó còn có tác dụng ép vào những trang sách làm thành những cánh hoa khô, trang sách lưu niệm tuổi học trò. Tuy có gắn với những kỉ niệm buồn, mùa chia tay lưu luyến bịn rịn và cả những giọt nước mắt của tuổi học trò thế nhưng khi loài hoa này nở rộ đẹp nhất cũng là lúc một năm học mới lại đến.
Ở Việt Nam loài hoa này rất phổ biến và có cả một thành phố được mệnh danh thành phố hoa phượng đỏ - Hải Phòng. Loài cây này còn có rất nhiều công dụng như làm củi đun nấu, gỗ xây dựng dân dụng, còn riêng rễ cây được dùng để chữa một số bệnh.
Cũng chính vì những đặc tính trời phú mang đến cho loài hoa này mà đến nay nó vẫn được rất nhiều thế hệ yêu thích và ươm trồng. Suốt từ năm này qua năm khác mùa này sang mùa khác mặc cho sương gió, hay cái nắng thiêu đốt, cây phượng vĩ vẫn sừng sững khẳng khiu đợi chờ đến một thời khắc rực rỡ của mùa hè bắt đầu bung nở đỏ cả một góc trời.
Một người bạn thân yêu của vô vàn lứa tuổi học trò người chứng kiến những cuộc chia ly đầy tủi hờn, những tình yêu chớm nở trong sáng, ngây ngô hay cả những cuộc hội ngộ mừng mừng tủi tủi đến nao lòng. Phượng vĩ chính là biểu tượng đẹp nhất, trong sáng nhất của mọi thế hệ học trò.
7 Thuyết minh về cây phượng - Bài văn số 7
Có lẽ, quãng đường áo trắng cắp sách đến trường là khoảng thời gian với nhiều kỷ niệm ngây thơ và hồn nhiên nhất của lứa tuổi học trò. Trong những năm tháng ấy, kề cạnh chúng ta luôn thấp thoáng hình ảnh của một cây phượng già. Cây phượng như một vị hiệp sĩ đứng sừng sững giữa sân trường, dang ra cánh tay rộng lớn, ngăn nắng che mưa cho học sinh. Và rồi cùng học sinh có với nhau bao kỷ niệm vui buồn trong những giờ ra chơi. Là những hôm, bọn học sinh đua nhau hái hoa phượng để ép vào trang lưu bút. Có lẽ những năm tháng ấy sẽ vô cùng tẻ nhạt nếu thiếu mất đi cây phượng già.
Cây phượng không chỉ là một loài cây mang lại bóng mát mà nó còn là biểu tượng của sân trường, biểu tượng của thời áo trắng với biết bao bạn học sinh. Loài cây biểu tượng này có nguồn gốc bắt nguồn từ cánh rừng ở Madagascar.
Không chỉ tới đất nước Việt Nam nhỏ bé mà phượng vĩ đã được mang tới khắp các vùng đất nhiệt đới trên thế giới. Trong đó khu vực được phượng du lịch nhiều nhất chính là châu Mỹ Latinh và Đông Nam Á. Tên khoa học của phượng vĩ là Delonix regia. Nó thuộc gia đình Caesalpiniaceae, họ poinciana.
Cây phượng có họ với đậu Leguminosae. Vào những năm cuối thế kỉ 19, phượng vĩ được người Pháp du nhập vào Việt Nam tại những thành phố lớn như Đà Nẵng, Sài Gòn, Hải Phòng. Thành phố Hải Phòng hay còn gọi là thành phố hoa phượng đỏ. Trong thành phố còn có cả một công viên hoa phượng sặc sỡ.
Đây là một loài cây thân gỗ. Phượng có chiều cao từ 6-12 mét, chiều ngang khá lớn phải hai người ôm mới xuể. Vỏ cây phượng khá xù xì. Đối với những cây phượng già thậm chí còn có thêm những cục u nổi lên thân cây một cách gồ ghề. Tạo nên tán cây rợp mát là chính là từ những lá cây với những chiếc lá kép.
Nhìn sơ qua có thể nhầm lẫn là lá me vì hình dáng mỏng là nhỏ của nó, cùng màu xanh cốm và mọc đối xứng nhau. Để trở thành một loài cây được trồng trong sân trường lấy bóng mát đặc thù như thế thì cây phượng phải sở hữu đặc điểm gì chứ. Đó chính là sự tỏa rộng và cao rợp của tán cây phượng, cành cây dài khoảng 20-40cm.
Bóng dáng của tán cây phượng từ xa nhìn lại trông như một chiếc ô khổng lồ, với vô vàn tán cây xen kẽ thi nhau mọc ra từ cành chính. Khoảng thời gian từ tháng năm đến tháng chín chính là mùa hoa phượng nở. Hoa phượng nở rất lâu và kéo dài xuyên suốt mùa hè rực rỡ. Hoa phượng có màu đỏ thẫm đặc trưng, một bông hoa gồm có 5 cánh hoa kết hợp lại.
Tuy nhiên không chỉ có một màu đỏ đơn sắc mà trên những cánh hoa cũng có những đốm màu vàng, cam nhạt. Cũng vì đặc điểm đó mà những cánh hoa phượng trông như những cánh bướm nhiều màu sắc và rực rỡ biết bao.
Một trong năm cánh hoa còn có một cánh hoa màu cam hoặc vàng nhạt. Cánh hoa này không hề mỏng và thẳng như những cánh bình thường, nó có những góc hơi quăn lại và cứng. Như một quy luật của tự nhiên, hoa tàn sẽ sinh ra quả. Khi hoa tàn từ đài hoa cũng mọc ra trái phượng. Trái phượng có hình dáng dài khoảng 60cm và dẹp hẳn lại.
Lúc còn non vỏ trái có màu xanh lá, khi chín thì chuyển thành màu đen và cứng lại. Bên trong trái chứa nhiều hạt nhỏ màu đen. Phượng là một loại cây rất dễ trồng. Nó thuộc loại cây ưa sáng, không kén đất và có sự phát triển rất nhanh. Bất kể ở những địa hình như đồi núi, ven biển, trung du thì cây phượng đều có khả năng sinh trưởng tốt.
Dù thế nhưng cây phượng lại có một nhược điểm đó chính là tuổi thọ của nó không được cao. Với những cây phượng được trồng và chăm sóc trong sân trường có tuổi thọ từ 40-50 năm tuổi. Còn đối với những cây phượng được trồng ngoài đường phố thì chỉ có tuổi thọ tới 30 tuổi. Khi đến tuổi thì thân cây bắt đầu già cỗi và có dấu hiệu mục rỗng.
Không chỉ là loài cây lấy bóng mát mà phượng còn có thể lấy gỗ. Gỗ của nó thuộc loại trung bình, được sử dụng trong việc xây dựng cũng như để xẻ ra và làm ván. Thậm chí nó còn có chức năng trị bệnh từ vỏ cây đến rễ cây. Rễ cây có thể làm thuốc chống sốt, thuốc hạ nhiệt. Còn có thể sử dụng vỏ cây để làm sắc nước uống.
Có tác dụng như trị tê thấp, sốt rét, đầy bụng hay giảm huyết áp. Lá cũng có tác dụng trị đầy hơi và trị tê thấp. Trái phượng vĩ với tính chất khô nên được dùng để làm củi. Thậm chí nó còn được dùng làm bộ gõ âm nhạc tại khu vực Caribe, được gọi là shak-shak hay maraca. Hạt của cây phượng còn có thể rang lên ăn với vị bùi bùi, nhiều dầu và thơm nữa.
Từ hoa phượng vĩ người ta còn tinh chế ra được hương và dầu thơm. Chúng được sử dụng để xoa bóp giúp cơ bắp đỡ căng cứng. Mùi hương của phượng vĩ dễ ăn sâu vào lòng người dù cho mùi hương của nó hơi nồng. Mùi hương này dễ dàng hòa nhập vào môi sinh. Người ta tin rằng phượng vĩ có thể giúp người khác cảm giác bớt căng thẳng hơn. Có lẽ vì vậy mà mỗi buổi trưa hè nắng gắt khi đứng dưới tán phượng ta lại hưởng thụ và thong thả đến thế.
Chính là những hương thơm này khiến cho tâm hồn ta dịu dàng và tận hưởng những phút giây trên sân trường.
“Mười năm phượng, phượng huy hoàng vẫn phượng
Áo trắng trong ngày tháng phất phơ soi
Ta cùng mình như cành cây riết quấn
Vương lòng nhau ràng rịt biết bao đời.” (Phượng mười năm-Xuân Diệu)
Bởi vì mùa hoa phượng nở cũng trùng hợp chính là thời điểm nghỉ hè. Là lúc học sinh xa mái trường thân yêu, thầy cô dịu hiền và bạn bè đồng trang lứa. Dưới tán cây rợp hoa đó đã có biết bao giọt nước mắt chia ly của những cô cậu học trò, biết bao ký ức thân thuộc của đời học sinh. Chính bởi vì thế mà hoa phượng còn được gọi là hoa học trò.
Một cái tên thân thuộc và gần gũi biết bao. Hình bóng của những cánh hoa, màu sắc rực rỡ của nó dưới cái nắng hè chói chang đã khiến không biết bao tâm hồn thi sĩ, nghệ sĩ xao xuyến.
Trong chúng ta nếu như ai đã từng có một thời gian cắp sách đến trường thì chắc chắn vẫn luôn có một hình bóng phượng vĩ. Biểu trưng cho một thời ngây ngô, trong sáng và hồn nhiên tuổi học trò. Thời gian có thể khiến chúng ta thay đổi, những kí ức sẽ mãi ở đó cùng với tán phượng của tuổi thơ.
8 Thuyết minh về cây phượng - Bài văn số 8
Cây phượng đã chẳng còn xa lạ gì với mỗi học sinh chúng ta nữa. Dường như đứng ở góc nào của sân trường cũng có thể ngắm nhìn được những cây phượng. Phượng chứng kiến sự trưởng thành của biết bao nhiêu thế hệ học trò và trở thành những người bạn vô cùng đặc biệt.
Nguồn gốc của cây phượng đến từ những cánh rừng ở Madagascar. Người Pháp sau khi sang Việt Nam vào những năm cuối thế kỉ 19 đã đem theo những cây phượng đến trồng. Thời ấy, cây phượng được trồng nhiều ở Sài Gòn, Đà Nẵng, Hải Phòng. Đến nay, cây phượng đã được trồng ở khắp nơi trên cả nước.
Cây hoa phượng là loài thân gỗ. Chúng có thể cao từ 6 – 12m. Có những cây thân nhỏ chỉ như cột nhà nhưng cũng có những cây thân khổng lồ vài người ôm không nổi. Bề ngoài của thân cây có màu nâu và xù xì. Có những cây còn có cả mấu nổi lên như cục u. Đó là những cây phượng đã sống nhiều năm tuổi. Cây phượng là loại lá kép. Những cánh lá của chúng nhỏ xíu như lá me và có màu xanh cốm. Chúng mọc đối xứng nhau tạo thành những cành lá lớn như hình chiếc quạt nan của bà. Đứng từ dưới gốc cây nhìn lên, cây như một chiếc ô khổng lồ nhờ có tán cây cao và rộng. Từ thân cây mọc ra không biết bao nhiêu cành, bao nhiêu lá. Cành to lại mọc ra những cành nhỏ. Mỗi mùa hè đến, cây phượng tỏa bóng mát cho học sinh có thể vui chơi thỏa thích ở bên dưới mà không sợ ánh nắng của mặt trời. Khi mùa đông đến, cây trút lá để lại cành trơ trụi giữa đời giá rét. Rễ của cây hoa phượng là loại rễ cọc. Chúng đâm sâu xuống dưới lòng đất để hút chất dinh dưỡng nuôi cây. Những cây phượng già vẫn có những cái rễ to đâm lên mặt đất. Cây phượng đẹp nhất là vào mùa hè khi chúng bắt đầu nở hoa. Mỗi bông hoa phượng có bốn cánh và có màu đỏ tươi. Một số cánh có màu trắng hoặc màu đỏ cam. Những bông hoa phượng mọc với nhau thành từng chùm. Chúng mọc xen kẽ nhau làm đỏ rực cả một góc trời. Hoa phượng làm cho cái nắng của mùa hè bớt gay gắt hơn. Khi mùa hoa qua đi, hoa phượng nhường chỗ cho quả phượng. Những quả phượng dài và cong lên như lưỡi liềm. Khi còn non chúng có màu xanh còn khi già chúng chuyển sang màu đen, bên trong có rất nhiều hạt.
Trong đời sống của con người, cây phượng chiếm một vị trí vô cùng đặc biệt. Là cây cho bóng mát nên phượng thường được trồng trong công viên, trong trường học. Trên những tán phượng đôi khi còn có những chú chim làm tổ. Dưới gốc cây, học sinh ngồi ôn bài hoặc đùa nghịch với nhau. Hoa phượng không chỉ làm đẹp cho không gian sống mà còn báo hiệu cho học trò biết rằng đã sắp đến mùa thi. Chính vì vậy mà hoa phượng còn có tên là hoa học trò. Ở nước ta trồng nhiều cây phượng nhất chính là Hải Phòng. Thành phố này vì vậy còn có tên gọi là thành phố hoa phượng đỏ. Gỗ của cây hoa phượng có thể dùng làm các món đồ nội thất gia đình.
Cây hoa phượng không biết bao lần đã đi vào thơ ca như một lẽ tự nhiên. Chắc hẳn nhiều người còn nhớ bài thơ Thời hoa đỏ của nhà thơ Thanh Tùng. Bài thơ đã được phổ nhạc và được nhiều thế hệ ca sĩ thể hiện. Rồi tản văn Hoa học trò của nhà thơ Xuân Diệu như giúp học trò chúng ta khắc sâu hơn hình ảnh của cây hoa phượng.
Loài cây này rất dễ sống và có thể tái sinh từ hạt. Dù ở bất cứ địa hình nào như đồng bằng, trung du, miền núi, ven biển,… cây phượng cũng đều có thể sinh sôi và phát triển. Tuy nhiên, mỗi cây phượng chỉ có tuổi thọ trong khoảng 30 năm. Sau đó chúng sẽ bắt đầu bị sâu bệnh tấn công và trở nên mục rỗng. Những cây có tuổi thọ cao nhất cũng chỉ lên đến 40 – 50 tuổi mà thôi.
Thật khó để diễn tả được hết tình cảm của con người đối với cây phượng, đặc biệt là tình cảm của học trò đối với loài cây này. Mỗi mùa hoa phượng nở là một mùa kí ức tươi đẹp trôi qua. Mùa của tuổi học trò ngây thơ, hồn nhiên, trong sáng. Dù cho con người có lớn lên, già đi và vô tình lãng quên đi cây phượng thì sâu thẳm trong ký ức mỗi khi nhắc đến cây phượng chắc chắn trong lòng mỗi chúng ta sẽ có những kỉ niệm không bao giờ quên.
9 Thuyết minh về cây phượng - Bài văn số 9
Phượng vĩ có thật nhiều tên, từ tên khoa học Delonix regia, thuộc gia đình Caesalpiniaceaẹ Họ poincianas có cùng một họ với đậu Leguminosae, giống Delonix. Nguyên giống phát xuất từ Madagascar, phượng vĩ đã được đi du lịch đến khắp mọi miền nhiệt đới trên thế giới, nhất là đông nam Á và châu mỹ Latin. Cũng vì vậy, phượng vĩ đã có thật nhiều tên gọi thông thường theo từng ngôn ngữ. Có lẽ vì màu sắc rực rỡ đỏ rực nổi bật trên nền trời, nên phượng vĩ được so sánh như những ngọn lửa giữa rừng, nó được thổ dân vùng Madagascar cho vào hạng hoàng tộc của thảo mộc. Nó còn là loài cây biểu tượng của quần đảo Bắc Mariana.
Cây phượng thuộc vào loại thân mộc, cao khoảng 6 - 12 mét, cành dài khoảng 20 - 40cm, dày đặc những lá kép nhỏ li ti. Phượng vĩ nở rất lâu, kéo dài từ tháng năm, tháng sáu cho đến tháng chín. hoa phượng đỏ thẫm, đường kính khoảng 6 - 10cm mỗi hoa, 5 cánh hoa xòe rộng với những đốm đậm li ti trên cánh, và một trong năm cánh hoa màu vàng cam, hơi quăn góc, và thô hơn những cánh còn lại. Bên trong nhụy hoa là tập hợp của mười nhánh, dài khoảng 10cm, với phấn hoa thu hút ong bướm. Sau khi hoa tàn, từ đài hoa mọc ra trái phượng, dẹp và dài khoảng 60cm, khi chín đen thẫm và vỏ cứng, có hạt màu nâu thẫm bên trong.
Cây phượng phát triển tốt trên mọi loại địa hình: ven biển, đồi núi, trung du. Cây thuộc loại ưa sáng, mọc khoẻ, phát triển nhanh, không kén đất, rất dễ gây trồng. Tuy nhiên, nhược điểm lớn là tuổi thọ không cao: cây trồng trên đường phố chỉ 30 tuổi là đã già cỗi, thân có dấu hiệu mục rỗng. Sâu bệnh, nấm bắt đầu tấn công, cây trồng trong công viên, trường học có thể có tuổi thọ cao hơn nhưng cũng chỉ đạt 40 - 50 năm tuổi.
Gỗ phượng thuộc loại trung bình, dùng trong xây dựng, đồ gỗ dân dụng, đóng hòm, xẻ ván. Cây cho vỏ và rễ làm thuốc hạ nhiệt, chống sốt. Vỏ cây có thể sắc nước uống trị sốt rét, đầy bụng, tê thấp, giảm huyết áp. Lá trị tê thấp và đầy hơi. Trái phượng vĩ được sử dụng tại khu vực Caribe trong vai trò của bộ gõ âm nhạc với tên gọi: shak-shak hay maraca. Ngoài ra có thể được dùng làm củi đốt. Ở những miền quê Việt nam, đôi lúc hạt phượng được đem rang trong cát để ăn vì có nhiều dầu, vị bùi bùi thơm thơm.
Trong ngành tinh chế hóa chất, hương và dầu thơm, hoa của phượng vĩ được dùng trong việc xoa bóp làm giảm căng thẳng cơ bắp. Hương phượng vĩ giúp chúng ta có thể tách rời khỏi những phiền toái, và những cuộc tranh cãi không cần thiết. Biết sử dụng hương hoa phượng, người ta có thể thoải mái hơn, cũng như cảm thấy nhẹ nhàng hơn. Bởi mùi hương hơi nồng, nhưng lại rất dễ dàng ăn sâu vào lòng người, cũng như sự chuyển vận và dễ dàng hòa nhập vào môi sinh, phượng vĩ được người ta tin tưởng có tác dụng làm cho con người bớt căng thẳng, dễ dàng kết bạn, dễ đi sâu vào lòng người... Nó giúp người ta giao thiệp dễ dàng và lịch sự, cũng như vượt qua được những bực bội, giận dữ, để tâm hồn thoải mái hơn.
Tại Việt Nam, phượng vĩ được người Pháp du nhập vào trồng khoảng những năm cuối thế kỷ 19 tại các thành phố lớn như Hải Phòng, Đà Nẵng, Sài Gòn. Hiện nay phượng vĩ là loài cây được trồng rộng rãi từ Bắc vào Nam trên vỉa hè, công viên, trường học. Vì cây có đặc điểm rụng lá vào mùa đông, xanh tươi vào mùa xuân, hè, thu, có tán lá sum sê, mở rộng tạo bóng mát và làm đẹp cảnh quang khi nở hoa. Thành phố Hải Phòng còn được gọi là thành phố Hoa phượng đỏ; nơi đây hoa phượng được trồng khắp nơi, có cả một công viên hoa phượng ngay trung tâm thành phố, có lễ hội hoa phượng diễn ra vào tháng 5 rất độc đáo.
Do mùa nở hoa của phượng trùng với thời điểm kết thúc năm học, mùa chia tay của học sinh nghỉ hè. Do đó, nó gắn liền với nhiều kỉ niệm buồn vui của tuổi học trò, và vì thế người ta gắn cho nó tên gọi "hoa học trò". Vẻ đẹp rực rỡ, chói ngời của phượng vĩ đã làm say đắm biết bao nhiêu người, biết bao nhiêu câu chuyện, thơ văn, nhạc hoạ, ... có hình bóng phượng vĩ đã ra đời, làm xao xuyến tâm hồn nhiều thế hệ. Trong mỗi chúng ta, nếu đã trải qua thời áo trắng đến trường, ắt hẳn mỗi người đều mang trong mình một kỉ niệm đặc biệt, gắn liền với cây phượng thân yêu.
10 Thuyết minh về cây phượng - Bài văn số 10
Hàng năm, đến khi những chú ve cất lên những tiếng hát gọi hè reo vang inh ỏi khắp sân trường… Tôi lại được nghe các cô cậu học trò nhắc đến tôi qua những câu đối rất đáng yêu và vô cùng ngộ nghĩnh :
“Cây gì mọc ở sân trường
Cùng em năm tháng thân thương bạn bè
Nấp trong cành lá tiếng ve
Sắc hoa đỏ rực gọi hè đến mau?”
Có lẽ là vậy… sự xuất hiện chúng tôi có lẽ cũng đã gắn bó với ít nhiều với những kỉ niệm đẹp đẽ của các bạn học sinh. Mùa hạ thường đến với những mùa thi, cùng với những nhánh phượng vĩ đỏ ối chúng tôi lấp ló để báo hiệu ngày chia tay mang đẫm những kỉ niệm vui buồn xen lẫn.
Đồng hành với màu đỏ rực của chúng tôi có lẽ chẳng có gì khác ngoài những hàng lưu bút, những dòng nhật kí theo năm tháng và là cả những món quà nho nhỏ lưu niệm dành tặng cho nhau của những cô cậu học trò nhí nhố.
Chúng tôi cũng dường như là nhân chứng cho những tình yêu lãng mạn mơ mộng vu vơ của thời học trò áo trắng cắp sách. Chúng tôi đặc biệt là thế đấy, luôn gắn liền với tuổi học trò. Và tôi không biết từ bao giờ, mọi người xem chúng tôi là một biểu hiện của mùa hạ, của một thời học trò.
Và cũng tự khi nào… loài phượng vĩ chúng tôi còn có một biệt danh khác, một tên gọi khác: “Hoa học trò”? Loài phượng vĩ chúng tôi cũng có nhiều tên lắm đấy. Ngoài những cái tên độc đáo, đầy ấn tượng như là xoan tây, điệp tây, hoa nắng, chúng tôi còn có tên khoa học nữa cơ.
Tên khoa học của chúng tôi là Delonix regia, thuộc gia đình Caesalpiniaceae, Họ poinciana có cùng một họ với đậu (Leguminosae), giống Delonix. Loài chúng tôi đa số sinh sống và phát triển tốt ở vùng nhiệt đới hay cận nhiệt đới, nhưng vẫn có thể kiên cường chống chọi với điều kiện khô hạn và sống được cả những nơi đất mặn. Tôi nghe cha tôi kể lại rằng, tổ tiên của tôi có nguồn gốc từ Madagascar cơ đấy. Tại đó con người ta tìm thấy tổ tiên chúng tôi trong các cánh rừng ở miền tây Malagasy.
Thế là từ đó, dòng họ của tôi đã được tận hưởng một chuyến du lịch đến khắp mọi nhiệt đới trên thế giới, nhất là Đông Nam á và châu mỹ latinh. Có lẽ vì màu sắc rực rỡ đỏ rực nổI bật trên nền trời, nên chúng tôi được so sánh như những đốm lửa ấm nóng chói chang giữa rừng chăng ?
Tôi chỉ được biết rằng, màu đỏ thắm của chính loài hoa chúng tôi đã được thổ dân vùng Madagascar cho vào hạng hoàng tộc của thảo mộc, cũng như được công nhận là hoa biểu tượng cho xứ Puerto Rico.
Tại Việt Nam, chúng tôi được người Pháp du nhập vào trồng vào những năm cuối thế kỷ 19 tại các thành phố lớn như: Hải Phòng, Đà Nẵng, Sài Gòn và dần được trồng rộng rải từ Bắc vào Nam trên vỉa hè,công viên, trường học. Chúng tôi thuộc vào loại thân mộc, có thể cao lên đến từ 5-12 mét với những tán lá xòe rộng và dày đặc như một chiếc dù khổng lồ. Mỗi cành lá dài khoảng 20-40cm, dày đặc những chiếc lá kép li ti có màu lục hơi nhạt đặc trưng, nhỏ nhỏ xinh xinh như những chiếc lông chim.
Những bông hoa màu đỏ thẫm lượn theo những đường cong mềm mại, mỗi cánh có thể dài tới 8cm, 5 cánh hoa xòe rộng như những chiếc chong chóng sắp quay. Hoa có 4 cánh có màu đỏ thẫm rực rỡ với cánh thứ năm mọc thẳng, hơi quăn góc, lấm chấm những đốm đỏ đậm, lớn hơn một chút và có phần thô hơn 4 cánh kia.
Bên trong những chiếc cánh hoa ấy chính là bầu nhụy và có những cành nhị dài có phấn hoa màu vàng với hương thơm thoang thoảng, thư thái, an lành nhưng đượm đầy sự quyến rũ khiến các loài ong bướm mê mẩn.
Đến khi hoa tàn, từ những đài hoa nhỏ nhắn đấy lại mọc ra những trái phượng dẹp, dài đến 60cm và rộng chừng 5cm, khi chín có màu đen thẫm và vỏ cứng bao bọc những hạt phượng màu nâu thẫm bên trong.
Chính nhờ có được những phẩm chất ngoại hình trời phú như vậy nên loài phượng vĩ tôi đây vô cùng tự hào vì còn được ví von như là loài cây nhiều màu sắc nhất trên thế giới. Những bông hoa đỏ rực rỡ sáng chói trong nắng cùng với nhị vàng hòa lẫn với những màu xanh lục của lá cây làm loài phượng chúng tôi lộng lẫy một cách giản dị vô cùng mà không thể nhầm với loài nào khác cả.
Đối với các cô cậu học trò, loài phượng chúng tôi cũng đặc biệt lắm chứ. Chúng tôi ghi lại dấu mốc quan trọng của mỗi cô cậu học sinh.Khi chúng tôi bắt đầu chớm nở là thời điểm của mùa thi cuối năm, dù các bạn có thành công hay thất bại thì điều đó vẫn đem lại cho các bạn những bài học vô cùng quý giá khiến các bạn trưởng thành hơn.
Những bông hoa của tôi còn được các bạn hái để ép thành những con bướm vào những trang nhật ký, trang sách; nhị của bông hoa các bạn hái để chơi những trò chơi ngộ nghĩnh như “đá gà”; tán lá giúp che nắng, che mưa cho các cô cậu học trò vào những ngày hè oi bức hay những ngày mưa tầm tã; thân cây chúng tôi để các bạn khắc lên những dấu ấn kỉ niệm thân thương lưu đọng theo năm tháng; quả của chúng tôi còn được một số bạn nam tinh nghịch hái để chơi đánh kiếm;…
Và khi chúng tôi đã nở rộ thì có lẽ cũng đã đến thời điểm các bạn phải xa lìa nhau. Ôi, mới nghĩ đến thôi tôi cũng đã cảm thấy nao lòng rồi. Năm nào cũng vậy, tuy đã quen nhưng tôi vẫn không thể nào tránh được cảm giác xao xuyến khi thấy các bạn chia tay.
Các bạn cùng tặng nhau những món quà lưu niệm nho nhỏ, trao cho nhau những lời chúc tốt đẹp và những lời chia tay thấm đẫm những nỗi buồn của các cô cậu học sinh, như không muốn xa lìa.
Tuy vậy, đến đầu tháng năm, thời kỳ chúng tôi ra hoa đẹp nhất, tôi lại được chứng kiến các cô cậu học trò gác qua những nỗi buồn và lục đục cho những ngày hè sôi động đang đón chờ khiến tôi cũng phấn khởi theo.
Ngoài ra, trong đời sống con người sao có thể thiếu tôi được chứ: quả khô dùng để làm củi này, gỗ được dùng trong xây dựng, đồ gỗ dân dụng, vỏ và rễ còn dùng để làm thuốc để chữa một số bệnh, … và còn vô vàn những lợi ích khác.
Ở Việt Nam, vào những dịp hè về, nếu có dịp ghé qua Hải Phòng, các bạn sẽ thấy một thành phố mang mác đầy những sắc đỏ của hơn 9000 những người anh em tôi được gieo rải khắp thành phố. Hay mỗi năm vào tháng sáu, miền nam Florida thường tổ chức hội hoa Phượng Vỹ để mọi người cùng thưởng hoa, như người Nhật thường có hội hoa Sakura chăng?
Vì cái đẹp của phượng vỹ, và vì sự bền bỉ của cây phượng qua bao nhiêu năm tháng, dù trụi cành giữa mùa đông nhưng xanh tươi trong những tháng ngày còn lại trong năm, và vì tán lá xanh um mở rộng như chiếc dù che nắng mưa, phượng vỹ có lẽ vì thế được ưa chuộng trong những khuôn viên học đường, những công viên, dọc theo hai bên đường phố hầu tạo được bóng mát trên đường, và làm cảnh đẹp mỗi mùa phượng nở.
Có lẽ chúng tôi sẽ mãi là biểu tượng cho tuổi học trò. Dưới các mái trường thân yêu, không phải ai hết mà chính là chúng tôi cũng đã lần lượt chứng kiến lũ học trò đang dần trưởng thành và rời xa những mái trường. Chúng tôi khắc ghi lại bao nhiêu dấu ấn kỷ niệm buồn vui học trò, từ những ngày tháng vui đùa bên nhau cho đến khi xa lìa,….
Cũng hạnh phúc lắm chứ. Có lẽ vì thế mà biết bao người, từ châu u đến châu Á, đã viết biết bao nhiêu mẩu truyện, làm biết bao nhiêu bài thơ, họa bao bức tranh, và nhất là phối âm bao nhiêu bản nhạc riêng cho chúng tôi, ví dụ như bản “Poinciana”, và có phải vì thế, bao tâm hồn thi sĩ bắt đầu biết nhớ, và biết mong “Sớm Nở Phượng Yêu”.
next post
bài viết cùng người đăng