Trong những gia đoạn đầu của lịch sử, thơ ca Việt Nam đã rất phát triển. Trong số đó phải kể đến thơ Trương Hán Siêu được yêu thích cùng một số các thi sĩ khác cùng thời. Sự đóng góp của các thi sĩ thời đó thực sự là một bước ngoặt lớn trong nền văn học của Việt Nam. Mặc dù, khi đó nước ta còn nghèo, phải chịu nhiều tầng áp bức và nhiều luật hà khắc nhưng trong đó vẫn có một tình yêu thơ ca được nuôi dưỡng và phát triển. Tuy không hào nhoáng như thơ ca hiện đại nhưng thơ ca giai đoạn này cũng đã thay lời tác giả muốn nói và thể hiện đúng nội tâm của người viết. Trương Hán Siêu không có quá nhiều tác phẩm thơ nhưng những tác phẩm ông để lại đều rất ý nghĩa. Dưới đây là top 10 bài thơ Trương Hán Siêu được yêu thích nhất mà chúng tôi đã tổng hợp được. Đây cũng chính là món quà mà chúng tôi muốn gửi tặng đến bạn đọc yêu thơ.
6 Hoá Châu tác
Ngọc kinh hồi thủ ngũ vân thâm,
Linh lạc tàn sinh khổ bất câm (cấm).
Dĩ biện hoang giao mai bệnh cốt,
Hải thiên thảo mộc cộng sầu ngâm.
Dịch nghĩa
Ngoảnh đầu lại Ngọc kinh, năm mây thăm thẳm,
Kiếp sống tàn điêu linh xơ xác, khổ không chịu nổi.
Đã sửa soạn chốn hoang vu để chôn vùi nắm xương ốm yếu,
Cỏ cây nơi trời biển xa xôi cùng ta ngâm thơ sầu.
7 Khai Nghiêm tự bi ký
Tượng giáo do thiết, nãi phù đồ thị độ nhân phương tiện. Cái dục sử ngu nhi vô tri, mê nhi bất ngộ giả, tức thử dĩ vi hồi hướng bạch nghiệp địa. Nãi kỳ đồ chi giảo khoái giả, thù thất khổ không bản ý, vụ chiếm danh viên giai cảnh, dĩ kim bích kỳ cư, long tượng kỳ chúng, đương thế lưu tục hào hữu bối, hựu tòng nhi hưởng ứng. Cố phàm thiên hạ áo khu danh thổ, tự cư kỳ bán. Tri hoàng quy chi, phỉ canh nhi thực, phỉ thức nhi y. Thất phu thất phụ vãng vãng ly gia thất, khứ hương lý, tuỳ phong nhi my.
Y! Khứ thánh du viễn, đạo chi bất minh. Nhậm sư tướng giả, ký vô Chu Thiệu dĩ thủ phong hoá, châu lư hương đảng. Hựu vô tường tự dĩ thân hiếu đễ chi nghĩa, tư nhân an đắc bất hoàng hoàng cố nhi chi tha, diệc thế sử nhiên dã. Duy Bắc Hà lộ thượng bạn, Như Ngột giáp Thứ Nhị xã Khai Nghiêm tự nãi Lý triều Nguyệt Sinh công chúa sở sáng dã. Kỳ diện thế tắc Tiên sơn vọng kỳ nam, Điềm giang bão kỳ bắc, nhất phương hình thắng, thực tuỵ ư tư. Y! Tích quy mô, huy dĩ vô kỷ, ư thị Nội nhân hoả đầu Chu Tuế toại xướng suất hương nhân tịnh lực trùng tân, do Khai Hựu ngũ niên Quý Dậu, việt thất niên Ất Hợi tất công. Phật giáo tăng phòng, tất nhưng cựu quán. Lạc thành chi nhật, hạp cảnh trĩ mạo, mạc bất hợp chưởng tán thán, dĩ vi Nguyệt Sinh phục sinh dã. Mậu Dần đông, tự lai Thiên Trường; cầu dư văn dĩ vi ký. Thả viết: “Từ cố hữu chung, kim thuỷ đại thạch; nhược phi ký thực, khủng dẫn tiền tung”.
Dư vị: Tự phế nhi hưng, cố phi ngô ý; thạch lập nhi khắc hà sự ngô ngôn? Phương kim thánh triều, dục sướng hoàng phong dĩ cứu đồi tục; dị đoan tại khả truất, chính đạo đương phục hành. Vi sĩ đại phu giả, phi Nghiêu Thuấn chi đạo bất trần tiền, phi Khổng Mạnh chi đạo bất trước thuật, cố nãi khu khu dữ Phật thị nhiếp nhu, ngô tương thuỳ khi? Tuy nhiên, Tuế thường vi Nội mật viện lại, tập ư tào sự, vãn bạc sĩ hoạn, hiếu xả thí, cố từ hậu lộc, phụng thân nhi thoái, thị ngô sở nguyện học nhi vị năng dã, thị khả thư dã.
Khai Hựu thập nhất niên Kỷ Mão tuế, nhị nguyệt thập ngũ nhật. Chính nghị đại phu, Hàn lâm học sĩ, Tri chế cáo kiêm Thiêm tri nội mật viện sự, Chưởng bảo tứ kim ngư đại nha thuỷ Trương Hán Siêu Thăng Phủ ký.
8 Quá Tống đô
Cấn nhạc Thần Tiêu thất cố ky,
Mang mang yên thảo một hồ li.
Chính kinh Vương, Thái thuỳ vi lệ,
Sự đáo Huy, Khâm diệc khả bi.
Nam độ trùng hưng năng kỷ nhật,
Trung nguyên khôi phục dĩ vô kỳ.
Duy dư thành khuyết liên vân ngoại,
Không sử hành nhân phú “Thử ly”.
Dịch nghĩa
Cung Thần Tiêu núi Cấn nền cũ đã mất,
Chỉ thấy cáo chồn ẩn nấp trong đám cỏ xanh mênh mông.
Chính sự qua tay bọn Vương, Thái hỏi ai gây nên tai vạ?
Việc đến như Khâm, Huy thật cũng đáng thương.
Kinh đô dời xuống phương Nam, liệu được mấy ngày trùng hưng?
Việc khổi phục đất Trung nguyên đã không còn hy vọng nữa!
Chỉ trơ lại thành khuyết ngoài đám mây dày lớp lớp
Luống khiến người qua đường ngâm thơ “Thử ly”.
9 Cúc hoa bách vịnh kỳ 4
Khứ niên kim nhật hữu hoa đa,
Ðối khách sầu vô tửu khả xa.
Thế sự tương vi mỗi như thử,
Kim triêu hữu tửu khước vô hoa.
Dịch nghĩa
Ngày nay năm ngoái hoa đang nở rộ,
Những buồn vì không có rượu để cùng khách thoả thuê.
Việc đời thường vẫn trái ngược nhau như thế,
Hôm nay có rượu lại không có hoa.
10 Cúc hoa bách vịnh kỳ 3
Trùng dương thời tiết kim triêu thị,
Cố quốc hoàng hoa khai vị khai.
Khước ức cầm tôn tiền nhật nhã,
Kỷ hồi tao thủ phú quy lai.
Dịch nghĩa
Sáng nay là tiết trùng dương.
Không hiểu hoa vàng nơi quê cũ đã nở chưa?
Lại nhớ tới thú vui tao nhã uống rượu gảy đàn ngày trước,
Mấy lần gãi đầu làm bài thơ “quy lai”.
Previous post
