Thơ Tuệ Trung Thượng Sĩ- một phong cách thơ thiền tiêu biểu thể hiện sự đa dạng của theo ca Việt Nam. Nhắc đến Tuệ Trung Thượng Sĩ là nhắc đến một vị thiền sư đa tài của đời Trần. Ông là một võ tướng, một vị thiền sư, một chính trị gia, một nhà thơ, nhà quân sự… tài ba. Chẳng thế mà những bài thơ ông viết đều chứa đựng sự uyên bác cùng giọng thơ hào hùng, mạnh mẽ. Đa số những bài thơ Tuệ Trung Thượng Sĩ viết đều hướng con người đến cái tốt đẹp để đạt tới cái chân, thiện, mĩ và tu tập bản thân tốt hơn. Trong sự nghiệp thơ ca ông để lại rất nhiều tác phẩm có giá trị và dưới đây là một số bài thơ Tuệ Trung Thượng Sĩ đã cống hiến và để lại cho đời. Hy vọng bạn đọc sẽ giành thời gian theo dõi và cũng thưởng thức những tuyệt phẩm thơ đã vang bóng một thời.
1 An định thời tiết
Sinh tử do lai bãi vấn trình,
Nhân duyên thời tiết tự nhiên thành.
Sơn vân dã hữu xuất sơn thế,
Giản thuỷ chung vô đầu giản thanh.
Tuế tuế hoa tuỳ tam nguyệt tiếu,
Triêu triêu kê hướng ngũ canh minh.
A thuỳ hội đắc nương sinh diện,
Thuỷ tín nhân thiên tổng giả danh.
Dịch nghĩa
Chuyện sống chết, từ đâu tới, đi về đâu chớ hỏi quanh,
Thời tiết của “nhân duyên” cứ thế tự nó hình thành.
Mây núi đã có cái thế bay ra khỏi núi,
Nước suối không tiếng nào không phải là tiếng nước gieo vào lòng suối.
Hàng năm, hoa vẫn nở vào tháng ba,
Sáng sớm, gà vẫn gáy vào canh năm.
Ai là người hiểu được mặt người mẹ,
Mới tin rằng người và trời đều là giả danh
2 Chí đạo vô nan
Chí đạo vô nan mạc đạo nan,
Hồi đầu chuyển não giác man can.
Tương tam cước hướng cầu tâm tiệm,
Đại tự niêm ngư thướng trúc can.
Dịch nghĩa
Đạo lớn không khó đừng nói khó,
Quay đầu, động não, cảm thấy mờ mịt.
Nếu lấy con lừa ba chân mà đi tìm tâm,
Thì có khác gì con cá măng leo lên được cần trúc.
3 Chiếu thân
Tiêu đầu lạn ngạch bị kim bào,
Ngũ thất niên gian thị xưởng tào.
Túng dã siêu quần kiêm bạt tuỵ,
Nhất hồi phóng hạ nhất hồi cao.
Dịch nghĩa
Cháy đầu bỏng trán, thì được mặc áo bào vàng,
Còn mình năm bảy năm nay vẫn ở nơi xay giã.
Nếu là bậc siêu quần xuất chúng,
Thì cứ mỗi lần hạ xuống lại một lần lên cao.
4 Dưỡng chân
Suy táp hình hài khởi túc vân,
Phi quan, lão hạc tị kê quần.
Thiên thanh vạn thuý mê hương quốc,
Hải giác thiên đầu thị dưỡng chân.
Dịch nghĩa
Hình hài suy yếu đâu phải là chuyện đáng bàn,
Cũng không phải chuyện chim hạc lánh đàn gà.
Đất nước cảnh đẹp mang nghìn màu xanh, muôn vẻ thuý, khiến người mê đắm,
Góc bể bên trời là nơi nuôi dưỡng chân tính ta.
5 Đề tinh xá
Đạp trước quan đầu vị sát-na,
Tung hoành phóng ngữ trát già đà.
Niên lai bút chuỷ vô đoan thậm,
Tam giới Như Lai bất nại hà.
Dịch nghĩa
Dẫm chân tới đầu cổng chưa được giây lát,
Buông lời dọc ngang viết nên bài kệ.
Năm gần đây ngòi bút bỗng trở nên hờ hững,
Như Lai ở ba giới cũng chả biết làm thế nào.
